II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

394
COWORK projelerinde üye havuzlarının oluşturulmuştur. Havuzdaki benzer firmalar
için ortak bir firma profili oluşturulmuştur ve bu profillerde firmaların geçen
faaliyetleri ve performans bilgileri de yer almıştır. Böylece bir sonraki SF
kurulumunda bu bilgilerden faydalanarak en uygun firma seçimi yönetim tarafından
daha iyi bir değerlendirme yaparak mümkündür [3] [4] [17] [23].
Üyelerin seçiminde bir diğer yaklaşım, müzakere esasına dayalı çok ajanlı sistemlerle
MASSYVE projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Önerilen sistemde bir
komisyoncu ajan iş fırsatlarını değerlendirir ve sanal fabrika tasarımını ve planlanmasını
yapan kolaylaştırıcı ajan (Facilitator Agent) ve konsorsiyum ajanları havuz
içinde işletmeleri temsil eden bir dizi ajan ile görüşürler [7] [23] [18]. Bu görüşmeler
sonucunda en belirlenen kriterlere göre en uygun firmalar seçilir ve SF’yı
oluştururlar.
Rocha, Davidrajuh, Deng ve Gou komisyoncu ve işletmelere özel ajanlar tanımlayarak
çok ajanlı bir sanal fabrika sistem yapısını geliştirdiler [8] [12] [18] [20].
Ama dünyada ajanlar için belli ve kabul edilmiş bir ajan standardı veya çerçevesinin
bulunmaması nedeniyle ve sanal dünyada işletmelerin ajanlarla temsil edilmediklerinden
dolayı bu sistem önemli sıkıntılarla karşılaştı. Bu sıkıntılardan dolayı
yarı-otomatik/hibrit (hybrid) sistemlere ilgi artmaya başladı. Hibrit sistemlerde
ajanlar, insan zekası ve işgücüne yardımcı olacak şekilde kullanılmaktadırlar. Hibrit
sistemlerin bir örneği MASSYVE projesinde gerçekleştirilmiştir. MASSYVE projesinde
havuzdaki işletmeler için ortak bir ajan çerçevesi belirlenmiştir. Pilot uygulama
olarak da Rabelo ve Camarinha-Matos tarafından Brezilya’da kalıp sanayisi
kümesinde uygulanmıştır [10][18].
Rabelo, Camarinha-Matos ve Alonso sanal fabrikanın çalışma aşamasında dağıtık iş
süreçleri (Distributed Business Processes (DBP)) kavramını ortaya koymuşlardır [2]
[18][19]. Sanal fabrikada, bir iş sürecinin başlamasıyla, bu iş süreci farklı alt süreçlere
ayrılıp ve değişik işletmeler bu alt süreçleri yerine getirmek için görevlendirirler.
Bu süreçleri yürütmek ve bunlar arasında koordinasyonu sağlamak önemli
meselelerden birisidir. Değişik prosesler, farklı işletmelere yapılmaktadır. Sanal
fabrika koordinatörü bu alt iş süreçleri arasında orkestrasyonu sağlamakla görevlidir.
Bu yapıda koordinatör kendisi aynı zamanda bir sanal fabrika üyesi olup ve bir
veya birkaç alt süreci de yönetmekte olabilir. MASSYVE projesinde ortaya konulan
bir diğer önemli husus ise alt süreçlerin yürütülmesi için bazı geçici ve kısa zamanlı
alt konsorsiyumların oluşturulmasıdır. Bu konsorsiyumlar “dağıtık iş süreçleri sanal
fabrikası” olarak tanımlanabilirler ve sanal fabrikanın daha atak bir şekilde çalışmasına
imkan sağlamaktadırlar [18].
Sanal Fabrika uygulamalarından ortak olarak Brezilya ve Avrupa arasında yapılan
PRODNET projesi gösterebiliriz. Bu proje çerçevesinde her taraftan (Avrupa ve
Brezilya)’dan 2 işletmenin katılımıyla bisiklet üretimi senaryosu üzerinde çalışıl-