II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

452
mikroalaşım elementleri ile oluşturulan tane inceltme ve çökelti sertleşmesi mekanizmaları
üzerinden sağlanır. Çözünmemiş durumdaki mikroalaşım elementinin
karbonitrür çökeltileri östenitleme ve termomekanik işlem sırasında tane boyutu
kontrolü sağlar. Mikroalaşım elementi karbonitrürleri ayrıca östenit ve ferritte çökelerek
önemli miktarda çökelme sertleşmesi gösterirler, ancak bu mekanizma aynı
zamanda bir miktar tokluk kaybına yol açar [6,7]. Mikroalaşımlı dövme çeliklerinde
proses geliştirme ve mikroyapı oluşumu üzerine çeşitli çalışmalar yapılmıştır.
González-Baquet ve çalışma arkadaşları [8], iki kademeli soğutma ile ferritikbeynitik
bir mikroyapı elde ederek tokluk ve mukavemeti artışı sağlamışlardır.
Diğer bir çalışmada [9], Rasouli ve çalışma arkadaşları ise iğnesel ferrit mikroyapısı
ile 30MnVS6 çeliğinde mukavemet ve sünekliği artırmışlardır.
a) b)
Şekil 1. a) Su verilmiş ve temperlenmiş çelikler ve b) mikroalaşımlı dövme çelikler için proses akışı [8].
Şekil 2. Mikroalaşımlı ferritik-perlitik dövme çeliklerde nihai mikroyapı ve mekanik özellikleri etkileyen
metalurjik mekanizmalar.