II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

562
verileceğini de özellikle anakaralar arasındaki coğrafi denge ve büyüklük, konum
ve nüfus gibi adaların sahip oldukları özellikler belirlemektedir.
Kendi ülkesinin kıyılarına daha yakın adaların, kıyı uzunlukları belirgin bir biçimde
farklı olmayan, kıyı şekilleri benzer olan iki taraf arasındaki sınırlandırmada sınırı
önemli bir oranda etkilemelerine izin verilmemektedir. 13 Özellikle de, söz konusu
adalar kurak ve sosyal hayata elverişsiz ise tümden ihmal edilmektedirler. 14 Kendi
ülkesinin kıyılarının hemen yakınında yerleşmiş bu tür kıyı adaları bazen sadece,
deniz alanlarının ölçümüne esas teşkil eden kıyı çizgisinin belirlenmesinde bir etki
sahibi olmaktadırlar. Bu durumda bile etkileri sınırlandırılmaktadır. Başka bir ülkenin
kıyılarına yakın adalarının, sınırlandırmadaki rolü ise çok daha fazlaca kısıtlamaya
tabi tutulmaktadır. Zira bu şekilde konumlanmış adaların, iki anakara arasındaki
sınırlandırmada, anakaraların gerektirdiği sınırlandırma çizgisi üzerindeki
“bozma” etkisi çok daha fazladır ve dolaysı ile bu şekilde konumlanmış adalara
çoğu kez ya çok sınırlı etki verilmekte yada tümden ihmal edilmektedir. 15 Şayet bu
adalar sosyal olarak zayıf ve hacim olarak küçük iseler, herhangi bir etki sahibi
olmaları çok daha zorlaşmaktadır. Bir başka devletin kıyılarına yakın olmayan, ama
iki ana kıta arasındaki eşit uzaklık çizgisi dikkate alındığında diğer ülkeye yakın
olan adaların da benzeri bir biçimde önemli bir sosyal hayat barındırmadıkça ihmal
edildikleri görülmektedir. 16
3.2. Diğer Faktörlerin Dikkate Alınmasına İlişkin Prensipler
Sınırlandırmada hakça çözüme ulaşılması için, sadece coğrafi unsurların değil diğer
bütün ilgili unsurların da dikkate alınmasının gerektiği sınırlandırma hukukunun
öngördüğü bir gerekliliktir. 17
U.A.D. 1969 yılındaki Kuzey Denizi Davaları kararında, dikkate alınacak unsurlara
hukuksal bir sınır olmadığını belirtmiş 18 ancak, takip eden bütün yargı kararlarında,
dikkate alınacak unsurların sadece kıta sahanlığı ve/veya münhasır ekonomik bölge
kavramları ile “ilgili” olması gerektiği kabul edilmiştir. 19
Yargı kararlarına göre, ilgili unsurlardan başta geleni, sınırlandırılacak alanlardaki
doğal kaynaklardır. Doğal kaynaklar faktörü, canlı türler olabileceği gibi madenler
ve diğer mineral kaynaklar da olabilmektedir. M.E.B. sınırlandırması söz konusu
olduğu zaman akıntılar ve rüzgar enerjisi gibi diğer doğal kaynaklar da bu faktörler
13
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Tunus - Libya Davası Kararı”, “U.A.D. Gine - Gine
Bissau Davası Kararı”.
14
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Eritre - Yemen Davası Kararı”.
15
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. İngiltere - Fransa Davası Kararı”.
16
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Katar - Bahreyn Davası Kararı”.
17
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Tunus - Libya Davası Kararı”, “U.A.D. Gine - Gine
Bissau Davası Kararı”.
18
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Kuzey Denizi Davası Kararı”.
19
www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Libya - Malta Davası Kararı”.