II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

386
kontrolünde, belirlenen önemli konulardaki çeşitli belirsizliklerin sonuca olan etkisine
bakılır. Tutarlılık kontrolü ile incelenen her bir alternatif için yapılan varsayımların,
kullanılan verilerin ve yöntemlerin uygunluğunu doğrulanır. Bu kontrollerden
biri veya birkaçı sağlanmazsa, veriler tekrar incelenerek iyileştirme çalışmaları
yapılır. Bu çalışmalar da sonuç vermezse eksik noktalar ve bu eksik noktaların tahmini
etkisi YDD raporunda belirtilir. Yorumlama aşamasının son adımı sonuçların
çıkarılması ve önerilerin sunulmasıdır. Bu aşamada, yorumlama aşamasının diğer
adımlarının sonuçları ile birlikte etki analizi sonuçları yorumlanarak bazı çıkarımlarda
bulunulur. Eğer YDD çalışmasında alternatifler karşılaştırılmışsa, en düşük
etki puanına sahip alternatifin seçilmesi önerilir. Eğer YDD çalışmasının odak noktası
tek bir ürünse, bu ürünün etki puanının nasıl düşürülebileceği hakkında önerilerde
bulunulur.
3. Karbon Salınımlarının Hesaplanması
GHG Protokolüne göre [9] karbon salınımlarını azaltmak için, öncelikle organizasyonun
sınırlarının sonra ise operasyonel sınırların belirlenmesi gerekmektedir.
GHG protokolünde operasyonel sınırlar kapsam 1, kapsam 2 ve kapsam 3’ü içermektedir.
Kapsam 1 firmanın sahip olduğu ya da yönettiği kaynaklardan salınan
doğrudan sera gazı salınımlarını içerir. Kapsam 2 firmanın satın aldığı elektrik enerjisinin
üretilmesinden kaynaklanan dolaylı sera gazı salınımlarını içerir. Bu
salınımlar elektriğin üretildiği santrallerde gerçekleşir. Kapsam 3 firma faaliyetlerinden
kaynaklı ama firmanın sahip olmadığı kaynaklardan salınan dolaylı sera gazı
salınımlarını içerir. Bu çalışmada Kapsam 2 içeriğindeki satın alınan elektrikten
kaynaklı sera gazı salınımlarının takibi ve azaltılmasını hedeflemektedir.
Elektrik enerjisi kullanan bir sistemin karbon salınımlarını hesaplamak için sıklıkla
kullanılan yöntem Jeswiet ve Kara [10] tarafından bulunmuştur. Bu yöntemde birimi
kg CO2/GJ olan Karbon Salınım İmzası (CES TM ) kullanılmaktadır. CES TM ,
elektrik santralinin kullandığı kaynak enerji tiplerine bağımlıdır. Bir parçanın üretiminde
salınan karbon miktarı (CEpart), o parçanın üretiminde tüketilen elektrik
enerjisi miktarı (ECpart) ile karbon salınım imzası (CES) çarpılarak bulunur:
CES aşağıdaki denklemle bulunur:
Burada C (kömür), NG (doğal gaz) ve P (Petrol) kullanılan kaynak enerji tiplerinin
oranı, 112, 49 ve 66 bir GJ enerji için salınan karbon miktarları (kg), � ise dönüşüm
verimidir.
Üretim aşamaları için karbon salınımlarının hesaplanabilmesi, bir ürünün kullanıcıya
ulaşıncaya kadar olan karbon maliyetinin hesaplanması için önemli bir aşamadır.
Bu yöntemle ürünlere eko-etiket verilmesi mümkün olacaktır.
(5)
(6)