II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

4.3. Eko-iyileştirme
389
Eko-iyileştirme sistemi, ürün tasarım ve üretim planlamanın başlangıç aşamalarında,
üretim operasyonlarından kaynaklanan enerji tüketimini ve sera gazı
salınımlarını düşürecek bir metodoloji ve karar destek modeli içerir. Eko-iyileştirme
sisteminde, yaşam döngüsü üretim aşaması için eko-takip sisteminde toplanan veriler
ve kalan diğer yaşam döngüsü aşamaları için mevcut doküman ve veri tabanlarındaki
referans verileri kullanılarak ürün geliştirmede farklı senaryoları karşılaştıracak
bir YDD çalışması yapılacaktır. Ürün geliştirmedeki farklı senaryolar tasarım
alternatifleri ve üretim planı değişikliklerini kapsayacaktır. Bu senaryolarla yapılan
ürün ve üretim özelliklerindeki değişikliklerin çevresel etkileri anlaşılabilecektir.
Çevresel etkileri en aza indiren karalar, tasarım ve üretim planlama aşamalarına
bildirilecek böylelikle alınan kararın ekonomik ve sosyal yönleri de incelenerek çok
kriterli en iyileme yöntemleriyle son karar alınacaktır. Eko-KPI hiyerarşisindeki
metrikler kullanılarak eko-iyileştirme sisteminin başarısı değerlendirilecektir.
YDD, eko-tasarım yöntemlerinde kullanılabilecek bir araç olarak görülmektedir.
Fakat kullanılan varsayımlar ve üretim faaliyetlerinin enerji tüketimlerini hesaplarken
izlenen yüksek seviye yaklaşımı, YDD’nin bir eko-tasarım aracı olarak kullanılmasını
sınırlandırmaktadır. SuSaaS çerçevesiyle önerilen eko-takip ve ekoiyileştirme
sistemlerinin entegrasyonu ile firmadaki görünürlük seviyesi artacak ve
enerji tüketim verisi daha detaylı olarak izlenebilecektir. Böylelikle, ürünün yaşam
döngüsündeki başka parametreleri değiştirmeden, tasarım ve üretim planlama değişikliklerinin
etkilerini karşılaştırılıp doğrulanabilecektir.
5. Sonuçlar
YDD çerçevesinde envanter analizi aşamasının yetersiz olduğu noktalar düşünüldüğünde,
önerilen SuSaaS çerçevesi üretim operasyonlarının tükettiği enerjiyi ve CO2
salınımlarını izlemek en etkili çözümlerden biridir. Bu çerçevenin uygulanmasıyla
birlikte firma tüm seviyelerdeki enerji tüketim ve CO2 salınımlarını takip edecek ve
bu takip sistemiyle enerji ve salınımların azaltılabileceği potansiyel noktaları bulabilecektir.
Firmanın enerji görünürlüğünü arttırması envanter analizinde yapılmak
zorunda olan paylaşım prosedürlerini de önemli oranda ortadan kaldıracaktır.
Yaşam döngüsü aşamalarındaki operasyonların çevre ile olan etkileşimleri hesaplamak
için veri toplama ve derleme süreci YDD çalışmasının en zaman alıcı kısmıdır
[3]. Eko-takip sistemi gerçek zamanlı veri toplamaya olanak sağlayarak veri
toplama zamanını oldukça azaltacaktır. Geliştirilen karar destek sistemi operasyon,
ürün ve firma seviyelerinde enerji tüketim verisinin toplanması ve derlenmesi aşamasını
otomatikleştirecek ve farklı seviyelerdeki kullanıcıların karar almalarını
kolaylaştıracaktır. Ayrıca, toplanan üretim verilerinin çevresel etkilere dönüştürülmesi
ürünlerin eko-etiketlenmesi için de bir altyapı sağlayacaktır.
Firmanın ürünleri geliştikçe ve üretim teknolojisinde ilerlemeler oldukça, firmadaki
üretim operasyonları da değişecektir. Bu değişiklik veri envanterinde de farklılıklar
yaratacak ve toplanan eski verinin kullanılamaz hale gelmesine neden olacaktır.