II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

377
Bu ambargo kaldırılsa da Avrupa’nın Çin’e yüklü bir silah satışından kazanç beklenmemelidir,
ancak işbirliği ve yatırım ilişkisi oluşabilir. AB’nin Çin ile savunma
sanayi işbirliğinden beklentisi, kendisinin ABD ile yüksek teknolojili silah alanında
rekabette geri kalmamak ve ABD’nin politik isteklerinden göreli bağımsızlığını
artırmak şeklindedir. Irak işgali sonrasında farklı politik konumlanmalar nedeniyle
yaşanan benzer durumlar, ABD-AB ilişkilerine de olumsuz yansımış hatta ABD,
AB’ye bile savunma işbirliği konusunda kongreden yeni yasama düzenlemeleri ile
tehdit etmiştir.
ABD’nin Çin’e yakın gelecekte, savunma teknolojileri satışının başlaması mümkün
görünmemektedir. Çin’in 1990 ortalarında nükleer ve füze teknolojisi casusluk
skandalı, buna ilaveten artan stratejik rekabet ve Tayvan üzerinde savaşma ihtimali,
ABD’nin Tiananmen silah ambargosunu kaldıracağa benzememektedir. Bununla
beraber ABD, çift kullanımlı bazı araç ve sivil helikopter satışlarına izin vermiştir.
1990’lar boyunca Ukrayna, KH-55 karaya atılan Kruz mermi, pasif tespit teknolojisi
ve deniz fazlı dizi aktif radarı gibi sistemlerle, Çin’in yabancı teknoloji kaynağı
haline gelmiştir. Bu süreçte daha az görünür olan Çin’in kendi inovatif teknolojisini
üretim ve bakım için verimli ve etkili sistemler yaratmak için temel geliştirmedeki
ilerleyişidir. “863 Program” 6 ve devamında ortaya konulan çabalar incelendiğinde,
Çin, gelecek askeri inovasyonlar için esas olabilecek temel bilimlerdeki ilerlemelere
büyük kaynaklar ayırdığı söylenebilir. Çin teknik üniversiteleri, askeri araştırma
çalışmalarına entegre olmuştur. Pek çok öğrenci, en son teknolojiyi öğrenmek için
ABD, Rusya ve Avrupa üniversitelerine gönderilmektedir. Bununla beraber Çin,
geçiş dönemindedir. Çin, dördüncü nesil askeri turbo fan motor geliştirebilir, bu
gelişme Rus benzerlerinden iyi olsa da Avrupa motor verimlilik seviyesinden uzaktır.
Bununla beraber, enerji silahları, siber savaş ve uzay silahları gibi alanlarda Çin,
erken bir inovator olarak kendini ispatlayabilir.
Düşman karar vericilerini baskı altında geri çevirmek amacıyla, WZC doktrini,
düşman yığınaklanmasını rahatsız etmek için özel kuvvetlerin kullanılmasını, ön
alıcı darbelerle inisiyatifin kazanılmasını ve hızlı bir sonuca zorlamak için seyyar
birliklerle çabuk bir muharebe yapmayı içermektedir.
Değişimi tetikleyen diğer bir anahtar faktör ise Tayvan Boğazı krizidir. Bu kriz
esnasında ABD, bölgeye iki uçak gemisi grubu göndermiştir. Çin bu kriz sonucu,
adayı almak için ABD ile mücadele etmesi gerektiğini ve bunu da bu şartlarda yapamayacağını
öğrenmiştir.
PLA’in yeni dönem silahları kullanma kabiliyeti için anahtar, bir seri doktrinsel,
organizasyonel ve personel politikası değişikliği gerçekleştirilmiştir. 1990’larda
PLA doktrini, geniş savunma temelli “halkın savaşı” anlayışından, “aktif savunma”
anlayışına yönelik yeni taarruz ve taktiklerine değişmiştir. “Müşterek Harekât” için
doktrinleri geliştirme safhasına gelinmiştir. Askeri bölge barış zamanı organizasyonu
için temel olurken, “savaş alanları” ilanı veya aynı hedefe odaklanan farklı kuv-
6 863 Programı, önceki döneme ait modernizasyon programıdır.