II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

565
girişimleri, 30 Doğu Akdeniz’in önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Bölgede
yaşanan son gelişmelerden sonra Ege ve Doğu Akdeniz sorunları birbirinin içerisine
girmiş bulunmaktadır.
4. Yarı Kapalı (AK)Deniz
1982 B.M.D.H.S.'nin yarı kapalı denizlere bağladığı sonuçlar ise esas olarak
123'üncü maddede düzenlenmiştir. Buna göre:
“Kapalı veya yarı kapalı bir denize kıyısı olan devletler, bu sözleşmeden
doğan haklarını kullanırken ve görevlerini yerine getirirken birbirleri ile iş birliği
etmelidir…”
Ayrıca, Uluslararası Adalet Divanı (U.A.D.) da Libya-Malta Kıta Sahanlığı
Davasına ilişkin 03 Haziran 1985 tarihli kararında, kapalı ve yarı kapalı denizlerde,
komşu devletler arasında deniz alanlarının sınırlandırılmasının
bölgenin bu durumuyla yakından ilişkili olduğunu bildirmiş 31 ve Akdeniz'in yarı
kapalı bir deniz olduğu belirtilmiştir. Kapalı ve yarı kapalı bir denize kıyısı olan
devletlerin, bu sözleşmeden doğan haklarını kullanırken ve görevlerini yerine getirirken
birbirleri ile iş birliği yapmaları 32 esas olup, hüküm iş birliği yapıp yapmama
konusunda devletlere bir takdir hakkı tanımamış ve böylece devletlere bir mükellefiyet
getirmiştir. Bu yaklaşım, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de belirlenecek deniz yetki
alanları (Kıta Sahanlığı, M.E.B.) konusunda ileri sürebileceği tezlerden biridir.
3. Türkiye’nin Doğu Akdeniz Kıta Sahanlığının Muhtemel Sınırları
Türkiye’nin söz konusu sınırlandırma sahasına bakan ilgili kıyıları Antalya Gazipaşa’dan
Muğla Deveboynu Burnu’na kadar uzanmaktadır. Bu iki nokta arasındaki
Türkiye’nin gerçek kıyı uzunluğu 656 mildir. Bu kıyıların profil 33 uzunluğu ise 294
mildir. Buna karşılık, GKRY’nin batı kıyılarının gerçek uzunluğu 32, profil uzunluğu
ise 28 mil’dir. Türkiye’nin görece 10 kat daha uzun ilgili kıyılarının,
U.A.D.’nın Fransa ile Kanada arasındaki St.Pierre ve Miquelon Adaları Kıta Sahanlığı
Uyuşmazlığı Kararında belirtildiği gibi 34 açık deniz alanlarına azami erişiminin
kesilmemesi için Türkiye ile GKRY’nin ilgili kıyıları arasında çizilecek ortay
hattın, Türkiye sahillerini önünü açacak şekilde doğuya doğru çekilmesi gerekir.
Bilindiği gibi, UAD’nin Malta - Libya Kıta Sahanlığı Uyuşmazlığı Kararında, ortay
hat sınırı Malta aleyhine 18 mil kuzeye çekilmiştir 35 . Bu ölçünün, Anadolu kıyıları
30 www.un.org, 12 Temmuz 2006.
31 Başeren, s. 12.
32 Başeren, s. 13.
33 Coğrafyanın genel karakterini bozmadan teferruat mahiyetindeki girinti ve çıkıntıları gidermek
maksadıyla, kıyının üç noktalarının birleştirilmesiyle oluşturulan siluet.
34 www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Fransa - Kanada Davası Kararı”.
35 www.icj-cij.org, 23 Haziran 2007, “U.A.D. Libya - Malta Davası Kararı”, “Orijinal metinde 18 ibaresi
geçmekte, bu değer 18 deniz miline denk gelmektedir.”.