II. İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI (İTÇ 2011) - Bilgesam

584
artmakta, buna paralel olarak ekonomik boyutuda artmaktadır. Gıda sektöründe
kullanılan nanoteknoloji ürünlerinin 2002 yılı ekonomik değeri $150 milyon iken
bu değerin 2010 yılı sonunda $20 milyarın üzerine çıkacağı öngörülmüştür.
Nanoteknoloji temelli bu ürünler daha çok gıda ve içecek sektöründe ambalajlamada
kullanılmaktadır. Öte yandan gıda sektöründe direkt gıdaya veya gıda ile ilgili
ürünlere yönelik nanoteknoloji uygulamalarıyla ilgili çalışmalar çok yenidir ve
devam etmektedir. Burada genel olarak uygulamalar gıda güvenliği, çevrenin korunması
ve besin öğelerinin aktarımı ile ilgili olmaktadır. Gıda sektöründe özellikle
ambalajlama materyalleri hususunda gelişme kaydetmiş olan nanoteknoloji uygulamaları
içerisinde bionanokompozit materyaller önemli yer tutmaktadır. Bu materyaller
nanoboyutta yapısal özellikleri sayesinde daha gelişmiş mekaniksel, ısısal ve
gaz geçirgenliği düşük özelliklere kavuşmuştur. Bu sayede ayrıca geri dönüşümü
olmayan ya da çok az olan plastik materyal kullanımı azalmaktadır. Bunu çevresel
kirlilik konusunda katkısı çok iyi bilinmektedir. Geri dönüşümü olan ambalaj materyallerine
göre ise bionanokompozitlerin diğer özellikleri (mekaniksel özellikler
ve gaz geçirgenliği) üstünlük sağlamaktadır. Diğer bir örnek ise mısır proteininin
ana bileşeni olan zeindir. Nano boyutta zein moleküllerinden yapılma partiküller
flavor taşıyıcısı olarak ve enkapsilasyon için kullanılabilmektedir. Ayrıca bioaktif
gıda ambalajlarının ve plastiklerin dayanımını artırmaktadır. Bir diğer uygulamada
karbon yapılı nanotüplerdir. Bunlarda ambalajlama materyalinin içerisinde yer
almakta ve materyalin mekanik özelliklerini geliştirmektedir. Diğer bir nanotüp
elde şeklide süt proteininden kısmi hidrolizle elde edilen protein yapılı
nanotüplerdir. Bu tüpler viskozite artırıcı etkisinin yanında vitamin ve enzimlerin
bağlanacağı 8 nm çapında oyuklara sahiptir. Bu oyuklar besleyici değeri olan bileşiklerin
korunması amacıyla enkapsülasyon uygulamasında ve istenmeyen koku ve
flavorun maskelenmesinde de kullanılabilmektedir. Daha öncede değindiğimiz gibi
özellikle ambalajlama konusunda nanoteknoloji uygulamalarında çok yol alınmıştır.
Gıda sektöründe ambalajlama yanında nanoteknolojiden gıdaların korunmasında da
faydalanılmaktadır. Özellikle gıdaların mikrobiyel anlamda bozulmalarının takip ve
tespitinde kullanılan nanoteknoloji ürünleri nanosensör olarak kullanılmaktadır.
Çalışma şekli olarak bir grup nanosensörler gıda patojenleriyle temasa geçtiğinde
farklı renkler oluşturmaktadırlar. Nanosensörler ayrıca ambalaj materyalinin içerisinde
de yer alabilmekte ve elektronik dil ve burun gibi çalışmaktadırlar. Bu elektronik
dil ve burunlar bozulma sırasında oluşan kimyasalları belirlemektedirler.
Nanoteknoloji uygulamalarının bir diğer kullanım alanı gıda analizleridir. Özellikle
taşınabilir ve hızlı sonuç veren metotlar açısından önemli avantajları mevcuttur.
Besin Genetiği
İnsan sağlığı üzerine etkili önemli faktörlerden birisi de beslenmedir. Günümüzde
beslenme ve insan sağlığı üzerine yapılan çalışmalarda önceliği insan sağlığını