96 jednak– od sowieckiej agencji, TASS (Tielegrafnoje Agientstwo Sowietskogo Sojuza - centralna agencja prasowa ZSRR). Artykuły powstające na bazie informacji PAP najczęściej są krótkie, najczęściej dotyczą zamieszek i incydentów. W tych latach już wszystkie dzienniki mają korespondenta w Polsce, choc stałego korespondenta ma tylko MTI (Szabolcs Szilágyi) i „Népszabadság”, który był gazetą partyjną; ale korespondenci przebywali głównie w Warszawie. Korespondentami „Népszava” byli: István Kelemen, Zsolt Zsebesi i Iván Scipiades, ci od „Népszabadság” to: Éva Terényi i Gábor Miklós. Nigdy nie dowiemy się, kto jest korespondentem „Magyar Nemzet”, tam zawsze spotykamy się tylko ze sformułowaniem „ donosi nasz korespondent z Polski”. Mimo, że są węgierscy korespondenci w Polsce, dość rzadko znajdujemy w prasie subiektywne artykuły. W większości artykułów opisuje się tylko suche fakty, i oczywiście opinię władzy, słowa propagandy, co najprawdopodobniej jest wynikiem działalności cenzury. W „Népszabadság” dość często są publikowane reportaże, komentarze korespondenta, ale te oczywiście zawsze są w zgodzie z opinią władzy polskiej, oficjalnej polskiej propagandy. Oczywiście, celem takich reportaży jest pokazanie węgierskim czytelnikom, jak niebezpieczne jest działanie Solidarności, działań „sił kontrrewolucyjnych”, i ukazanie Solidarność w fałszywym, złym świetle. Widać więc, że te „komentarze” to nie są prawdziwymi komentarzami, bo czytamy w nich słowa oficjalnej propagandy i władzy polskiej, jako opinię korespondenta (ale oczywiście są takie przypadki kiedy opinia korespondenta zgadza się z opinią władzy, oczywiście istnieli tacy korespondenci którzy w tym samym czasie byli „dobrymi kadrami” też). W „Népszava” także pojawiają się czasami podobne reportaże, ale nie jest to częste i o ich stylu można powiedzieć to samo, co o stylu reportaży znajdujących się w „Népszabadság”. Czasami można znaleźć przykłady, że powoływano się na artykuły, które pojawiały się w innych, zagranicznych gazetach. Ale te gazety to najczęściej prasa polska (Trybuna Ludu, Życie Warszawy, Żołnierz Wolności, Rzeczpospolita), albo sowiecka (Pravda). Kiedy wprowadzono stan wojenny, w węgierskich dziennikach też cytowało się artykuły pojawiające się w gazetach krajów zaprzyjaźnionych, ich opinie na temat wydarzeń bieżących w Polsce. Ale na gazety „zachodnie” nigdy się nie powoływano. O stylu tych dzienników, tych artykułów, możemy powiedzieć, że między dziennikami węgierskimi nie ma wielkich różnic; powodem tego – najprawdopodobniej – też jest cenzura. Ale czasami, głównie kiedy pisze się o zamieszkach, incydentach, są widzialne różnice stylistyczne. Kiedy pisano o tych wydarzeniach, w „Magyar Nemzet” mówiło się „tylko” o faktach, a w „Népszava”, i głównie w „Népszabadság” zawsze używano takich określeń, takich wyrazów, które już wręcz oceniają Solidarność i „grupy kontrrewolucyjne”; w artykułach wyraża się „swoją” opinię. Największą różnicę znajdujemy w tytułach artykułów: w „Magyar Nemzet” zwykle są tytuły dość neutralne, takie jak „Rokowania w Sejmie” (A Szolidaritás állásfoglalása, Magyar Nemzet, Népszava, 13.08.1981.) albo „Przemówienie Jaruzelskiego”, itd; te same artykuły w „Népszava” i w „Népszabadság” pojawiają się pod takimi tytułami, jak na przykład „Nie będzie porozumienia z siłami kontrrewolucyjnymi” (A társadalmi feszültségekért a Szolidaritás a felelős, Népszabadság, 13.08.1981.); co było wyrwaniem z przemówienia jakiegoś emocjonlanie silnie nacechowanego zdania. Ciekawe jest również to, że po rozwiązaniu Solidarności nadal używano zawsze wyrazu „Solidarność”, a nie „była Solidarność”, „Solidarność rozwiązana”, albo „Solidarność podziemna”, ale kiedy na przykład Reagen lub jakiś zachodni polityk mówi „Solidarność”, wtedy polscy politycy natychmiast korygują, że Solidarności już nie ma. Porównując trzy „okresy” tych trzech lat, czyli od lata 1980 r. do wprowadzenia stanu wojennego, stan wojenny i okres od zniesienia stanu wojennego do końca 1983 r., można powiedzieć, że wielkich różnic między nimi nie ma. Największą różnicę można zaobserwować w ilości artykułów, przed stanem wojennym znacznie więcej było artykułów dotyczących Polski, niż w czasie stanu wojennego albo po stanie wojennym. Powodem tego mogło być to, że wtedy, czyli przed 13 grudnia 1981 r., codzienne były strajki, zamieszki, rokowania, sytuacja była bardzo napięta, i o tym mogli pisać codziennie. Druga różnica między „okresami” jest w stylu pisania. Nie jest to wielka różnica, ale widać, że po wprowadzeniu stanu wojennego pisało się ostrzej o Solidarności, częściej się ją krytykowało, częściej pojawiały się reportaże, wywiady, artykuły raczej subiektywne. Na styl tych gazet miały również wielki wpływ władza i partia, które „nieomylnie kierują krajem i – między innymi – prasą też” (Kókay, Buzinkay, Murányi, 2001; 244.), . Oczywiście dziennikom (które są zależne od polityki) raczej dyktowano co mogą pisać, i jak mogą pisać, w ich przypadku cenzura działała mocniej. Ze strony władzy to jest logiczne, bo chciała formować opinię publiczną zgodnie ze swoją wolą, i do tego jej najważniejszymi środkami wpływu na publikę były gazety. To może być powodem również tego, że w dziennikach obok artykułów zajmujących się z wydarzeniami aktualnymi w „Népszava” i w „Népszabadság” dość często pojawiają się takie artykuły, z których możemy poznać opinię dziennikarza o pewnej sprawie; ale oczywiście to nie jest opinia dziennikarza, tylko opinia władzy, partii. Jasne, że te artykuły, w których pisano tylko o wydarzeniach, także zawierają jakąś opinię, tylko nie było to wyrażone bezpośrednio, ale poprzez styl, dobór używanego słownictwa. Wiemy, że redaktorzy naczelni co miesiąc musieli stawiać się na naradzie w centrum partii, gdzie oceniano ich działalność i oświadczano „pragnienia władzy państwowej” (Kókay, Buzinkay, Murányi, 2001; 245.); więc jeśliby nawet chcieli, nie mogli inaczej pisać. Ale oczywiście styl tych artykułów zależy od osoby korespondenta, bo mimo, że tym dziennikarzom praktycznie dyktowano co mogą napisać, nieliczni pisali ostro, i próbowali ukazać prawdę. Najdziwniejsze jest to, że o wprowadzeniu stanu wojennego pisano praktycznie bez żadnej przesłanki, jakby to było naturalne. 15 grudnia wszystkie węgierskie dzienniki informowały czytelników o tym, że w Polsce wszedł w życie stan wojenny; oczywiście wszyscy używali sformułowania „stan wyjątkowy” (Fontos intézkedések a lengyel szükségállapot életbe lépése után, Magyar Nemzet, Népszava 15.12.1981. Szükségállapot Lengyelországban, Népszabadság, 15.12.1981.). W artykułach wcześniej publikowanych w tych gazetach można znaleźć „znaki” tego, że władza polska przygotowywała się na jakiś radykalny krok. Na przykład kilka razy pisano o tym, że sformułowano operatywne grupy wojskowe albo o ćwiczeniach wojskowych Układu Warszawskiego w Polsce (Sojuz-81). Konkludując można powiedzieć, że ówczesna węgierska prasa oficjalna dość szczegółowo zajmowała się Solidarnością i wydarzeniami polskimi tych lat. Równie dużo można przeczytać o pomniejszych sprawach dotyczących Polski jak o tych najważniejszych. Dlatego, że wciąż chciano pokazać Solidarność w złym, fałszywym świetle, i wyraz ten praktycznie był synonymem sił kontrrewolucyjnych, a w tym samym czasie Jaruzelski i cała władza polska stała na piedestale, nie jest tak bardzo dziwne, że na Węgrzech myślano, że Solidarność jest odpowiedzialna za to, że Polska znalazła się w tak trudnej
97 sytuacji. W świetle tego wszystkiego jest trochę dziwne i niezrozumiałe, że wydarzenia te, jak i cały temat Solidarności już nie są tak żywo obecne w węgierskiej świadomości publicznej. Bibliografia Źródła: Magyar Nemzet, roczniki 1980-83 Népszabadság, roczniki 1980-83 Népszava, roczniki 1980-83 Literatura Csaba Gy. Kiss.: Lengyel napló, Felsőmagyarország Kiadó, Miskolc, 1997. Miklós Mitrovits: A remény hónapjai….A Szolidaritás és a szovjet politika 1980-81, Napkút Kiadó, Budapest, 2010. Imre Molnár: A lengyel Szolidaritás kezdeti időszaka a hivatalos magyar sajtó tükrében; in: Lengyel nyár, magyar ősz, Országos Lengyel Kisebbségi Önkormányzat, Budapest, 1997, red.: Csaba Kiss Gy., Konrad Sutarski, s.109-120 Gábor Murányi: A közvetetté váló központi irányítás és a szólásszabadság fokai, in: György Kókay, Géza Buzinkay, Gábor Murányi: A magyar sajtó története, Sajtóház kiadó, Budapest, 2001. s. 244-247 János Tischler: Hogy megcsendüljön minden gyáva fül, 1956-os Intézet, Budapest, 2003 Solidarność1980, in: Élet és Irodalom, 2005.09.02.
- Page 1 and 2:
1 Fiatal Szlavisták Budapesti Nemz
- Page 3 and 4:
3 Preface .........................
- Page 5 and 6:
5 Ивана Чанчар Фило
- Page 7 and 8:
садржина или прибл
- Page 9 and 10:
9 Литература Вечерк
- Page 11 and 12:
Isto tako, iz klasičnog razdoblja
- Page 13 and 14:
onemogući prolazak zraka. Stoga ni
- Page 15 and 16:
h/ odnosno /hr-/ za velarne zvukove
- Page 17 and 18:
Literatura Izvori Anić, Vladimir.
- Page 19 and 20:
ječnike imale zemlje sa sređenijo
- Page 21 and 22:
21 Susanne Behensky Paris-Lodron-Un
- Page 23 and 24:
(встречаются в проа
- Page 25 and 26:
25 3.1.2. Арне Галис [Arne
- Page 27 and 28:
Извори Ђ − Ђала НБ
- Page 29 and 30:
ovplyvňuje, anuluje filter, ktorý
- Page 31 and 32:
Bibliografia 31 Findra Ján (1998),
- Page 33 and 34:
Zbog toga je naše mišljenje da up
- Page 35 and 36:
35 Engel, Urlich (1994), Syntax der
- Page 37 and 38:
3. Novotvorjenke v spletnih oglasih
- Page 39 and 40:
39 Kristina Dragović Faculty of Ph
- Page 41 and 42:
Predloško-padežne konstrukcije «
- Page 43 and 44:
43 PRAVI RECIPROCITET PSEUDO- RECIP
- Page 45 and 46: 45 Šema koja sledi prikazuje koji
- Page 47 and 48: 47 ruku pod ruku rame uz rame oči
- Page 49 and 50: 49 Kemmer, Suzanne. 1993. The middl
- Page 51 and 52: U primerima u kojima se imenica gla
- Page 53 and 54: Sam postupak otkucavanja sata u osn
- Page 55 and 56: 55 s vyprázdňovaním), okrajovo t
- Page 57 and 58: 57 Prílohy: Príloha č. 1: ZADANI
- Page 59 and 60: 59 debil, debilák 2 bukvica 1 čur
- Page 61 and 62: 61 internetu i u jezičnim korpusim
- Page 63 and 64: 63 Ивана Јањић Униве
- Page 65 and 66: 65 Македонски Румун
- Page 67 and 68: [dʝ], ono se izgovara lagano palat
- Page 69 and 70: 69 5.2. Makedonski Jednačenje po z
- Page 71 and 72: Izgleda da je jedina moguća forma
- Page 73 and 74: Agneš Domonkoši se u svojoj diser
- Page 75 and 76: 75 Nikolina Komorčec Filozofski fa
- Page 77 and 78: U predikatni proširak može se pre
- Page 79 and 80: Nina Zavašnik Karl-Franzens-Univer
- Page 81 and 82: 81 Stariji ljudi koriste (ali ne uv
- Page 83 and 84: 83 Оброк - это одна и
- Page 85 and 86: Дури и Прокламациј
- Page 87 and 88: Ослободената Србиј
- Page 89 and 90: 89 Библиографија: Bern
- Page 91 and 92: kníh sú zachytené z rôznych geo
- Page 93 and 94: 93 György Rágyanszki Eötvös Lor
- Page 95: Németh Orsolya PPKE-BTK Szlaviszti
- Page 99 and 100: dokładnie taka sama jak powieść,
- Page 101 and 102: Juliana Jovičić Filozofski Fakult
- Page 103 and 104: 103 Uočavamo da su se Vukovi napor
- Page 105 and 106: Сања Златковић Фил
- Page 107 and 108: 107 Када говоримо о П
- Page 109 and 110: 109 Medtem ko ne smemo pozabiti na
- Page 111 and 112: 111 Romana Brajša, Ivana Perić Fi
- Page 113 and 114: Dubrovnika, tako i ostalih dalmatin
- Page 115 and 116: 115 obiteljskim okolnostima koje su
- Page 117 and 118: 117 Kristina Posilović Filozofski
- Page 119 and 120: 119 kakav je Vetranovićev odnos pr
- Page 121 and 122: 121 prepleteni z različnimi dejstv
- Page 123 and 124: 123 Nikolina Kos Filozofski fakulte
- Page 125 and 126: 125 ZAKLJUČAK Na kraju ovog rada h
- Page 127 and 128: Kanjoš u svom pripovijedanju iteka
- Page 129 and 130: H i 129 Tímea Mérai Eötvös Lor
- Page 131 and 132: H i 131 В останній стр
- Page 133 and 134: 133 Alma Várkonyi Filozofska fakul
- Page 135 and 136: 4. Povzetek Model najnovejše slove
- Page 137 and 138: pismu prepoznaje se i postupak post
- Page 139 and 140: H i 139 Елена Гришева
- Page 141 and 142: H i 141 два века, която
- Page 143 and 144: na koji način ne može biti dovede
- Page 145 and 146: 145 Kornelia Gass Universität Wien
- Page 147 and 148:
147 Bibliografija: Ljubisav Andrić
- Page 149 and 150:
149 Kraj dogajanja je geografsko pr
- Page 151 and 152:
151 Matija Ivačić Filozofski faku
- Page 153 and 154:
Heterotopija kao sustav 153 Dotaknu
- Page 155 and 156:
155 „Nije baš tako - primeti na
- Page 157 and 158:
157 Kristó Sándor Szegedi Tudomá
- Page 159 and 160:
159 Стоит сказать не
- Page 161 and 162:
antropomorfnou personážou, známo
- Page 163 and 164:
Aby sme však nezostali pri dokazov
- Page 165 and 166:
165 Zsófia Vatali Filozofska fakul
- Page 167 and 168:
167 Zbirka vsebuje enajst kratkih z
Change language