Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

Uwarunkowania działalności przedsiębiorstw usługowych… 101Uppsala oraz model eklektyczny. Analiza tych modeli wykazuje, Ŝe wyjaśniająone motywy i sposoby angaŜowania się przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych,a takŜe liczne determinanty sukcesu rynkowego, jak jakość produktu,cena, znajomość rynków zagranicznych. Jak twierdzi Krzysztof Fonfara, modelete nie wskazują podstawowych cech zachowań firm, które prowadzą je doosiągnięcia przewagi konkurencyjnej i sukcesu rynkowego 4 . Według niegofunkcjonowanie przedsiębiorstwa w ramach sieci powiązań moŜe mieć decydującywpływ na długookresowy sukces firmy. Zwłaszcza partnerskie relacjeprzedsiębiorstwa nie tylko z klientami, lecz takŜe z dostawcami, pośrednikami,a nawet konkurentami i wpływowymi podmiotami to cechy nowoczesnegoprzedsiębiorstwa, które działa w sieci biznesowej. Jeszcze inny model internacjonalizacji,tzw. podejście strategiczne, podkreśla wagę sformułowania strategiiinternacjonalizacji w procesie budowy skutecznych działań na rynkach zagranicznych.Internacjonalizacja przedsiębiorstwa moŜe odnosić się do sposobu zarządzaniaprzedsiębiorstwem i znajdować odzwierciedlenie w strategii rozwojuprzedsiębiorstwa jako wyraz orientacji międzynarodowej jego kierownictwa.Takie ujęcie zgodne jest z tzw. nurtem behawioralnym w badaniach z zakresubiznesu międzynarodowego i marketingu międzynarodowego, a problematykabadań obejmuje róŜne aspekty zachowań firmy i nabywców na rynkach zagranicznych5 . W świetle dotychczasowych analiz wiadomo, Ŝe chociaŜby cechyrynku działania firmy, specyfika branŜy, zachowania konkurentów kształtująprocesy internacjonalizacji przedsiębiorstw.Niniejsze opracowanie odwołuje się do nurtu behawioralnego badań na procesamiinternacjonalizacji przedsiębiorstw usługowych. Specyfika branŜ usługowych,siła wpływu technologii czy odmienne zachowania nabywców usługz pewnością oddziałują na moŜliwości i sposoby umiędzynarodowienia firmusługowych. W realizowanym projekcie podjęto badania nad identyfikacjąi oceną siły oddziaływania róŜnych czynników zewnętrznych na proces internacjonalizacjifirm usługowych. W literaturze przedmiotu występuje wiele róŜnychklasyfikacji tych czynników, przy czym ich zestaw ma charakter ogólny,tj. nie odnosi się do rodzaju przedsiębiorstwa. Najczęściej wymienia się i omawianastępujące grupy czynników otoczenia zewnętrznego: demograficzne,ekonomiczne, polityczno-prawne, techniczno-technologiczne, przyrodnicze4Zachowania przedsiębiorstwa w procesie internacjonalizacji. Podejście sieciowe, red.K. Fonfara, PWE, Warszawa 2009, s. 8.5 Ibidem, s. 12–13