Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

212Tomasz SondejCzynniki wpływające na poziom cen za usługi pocztoweCena za usługę pocztową jest kształtowana na podstawie czynników zewnętrznychi wewnętrznych. Czynniki zewnętrzne mające wpływ na ceny toprzede wszystkim: ceny za usługi pocztowe podmiotów konkurencyjnych, popytna usługi pocztowe, koszty transportu w danym kraju (ceny paliw i środkówtransportu, korzystanie z infrastruktury transportowej), ceny usług substytucyjnychw zakresie przekazu informacji, przewozu dóbr rzeczowych i przesyłuśrodków pienięŜnych, struktura rynku usług pocztowych i skala monopolu.Drugim co najmniej tak samo waŜnym elementem kształtowania cen za usługipocztowe są koszty wewnętrzne operatora pocztowego i jego strategia cenowa(w tym skłonność do narzucania wyŜszych bądź niŜszych marŜ). Koszty wewnętrznewpływające na ceny usług pocztowych to przede wszystkim kosztyfunkcjonowania sieci sprzedaŜy usług, koszty przemieszczania i segregacji orazkoszty ich doręczania. Niezwykle waŜnym problemem są koszty pośredniezwiązane z utrzymaniem zarządów róŜnych szczebli organizacyjnych operatorapocztowego i utrzymywania majątku. Efektywność działania jednych operatorówpocztowych powoduje, Ŝe mogą oni wybierać pomiędzy strategią przywództwakosztowego a strategią zbierania śmietanki (pomimo przyjmowaniazasady, Ŝe ceny usługi powszechnej powinny być oparte na kosztach jej świadczenia).Nieefektywność działania innych operatorów zmusza ich do walkio przetrwanie w zliberalizowanych segmentach na rynku.Problem ustalania cen za usługi pocztowe operatora publicznego polega naumiejętnym przyjmowaniu ograniczeń wynikających z regulacji prawnychi funkcjonowania rynku przy jednoczesnym kształtowaniu cenników tak, abyopłaty nie powodowały utraty klientów poszukujących zaspokojenia potrzebsubstytutami lub usługami konkurencyjnymi. Poczta jako tradycyjna gałąź działalnościgospodarczej polegającej na przemieszczaniu informacji jest naraŜonaszczególnie na konkurencję ze strony nowych substytutów, które stanowią podstawęrozwoju społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy.Dlatego stosowanie polityki cenowej z czasów monopolu jest szczególnieniebezpieczne dla operatorów publicznych. Nawet jeśli regulacje Unii Europejskiejzmierzają do częściowego zachowania społecznego (socjalnego) charakterudziałalności pocztowej, kaŜdy operator musi poszukiwać sposobu kształtowaniacen akceptowanych przez rynek.Operatorzy publiczni muszą sprostać wymaganiom regulatora rynku, któryw zakresie usługi powszechnej wymaga od nich równego traktowania uŜytkownikówusług pocztowych. Szczególnie dolegliwe i utrudniające działania konku-