PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL
Phải Trái Đúng Sai - Cánh Cửa Mở Rộng- Bản dịch TIẾNG VIỆT PHẢI TRÁI ĐÚNG SAI là quyển sách best-seller tại Mỹ của giáo sư Michael Sandel, đại học Harvard. Sách bàn về vấn đề đạo đức dưới cái nhìn triết học. Tác giả đưa ra các vụ việc gây tranh cãi về vấn đề đạo đức để mổ xẻ dưới nhiều góc độ, theo quan điểm của các học thuyết triết học khác nhau, mỗi chương trình bày sâu về một học thuyết. Nhờ vậy, tư tưởng của Aristotle, Jeremy Bentham, Immanuel Kant, John Stuart Mill, Robert Nozick, và John Rawl được trình bày với sự rõ ràng và gần gũi, mà theo New York Times là "hiếm khi được giải thích dễ hiểu đến như vậy".
Phải Trái Đúng Sai - Cánh Cửa Mở Rộng- Bản dịch TIẾNG VIỆT
PHẢI TRÁI ĐÚNG SAI là quyển sách best-seller tại Mỹ của giáo sư Michael Sandel, đại học Harvard.
Sách bàn về vấn đề đạo đức dưới cái nhìn triết học. Tác giả đưa ra các vụ việc gây tranh cãi về vấn đề đạo đức để mổ xẻ dưới nhiều góc độ, theo quan điểm của các học thuyết triết học khác nhau, mỗi chương trình bày sâu về một học thuyết. Nhờ vậy, tư tưởng của Aristotle, Jeremy Bentham, Immanuel Kant, John Stuart Mill, Robert Nozick, và John Rawl được trình bày với sự rõ ràng và gần gũi, mà theo New York Times là "hiếm khi được giải thích dễ hiểu đến như vậy".
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
tắc tối thượng của đạo đức. Nguyên tắc tối thượng của đạo đức là gì? Mục
đích của Kant trong tác phẩm Nền tảng là để trả lời câu hỏi đó.
Chúng ta có thể tiếp cận câu trả lời của Kant bằng cách quan sát cách ông kết
nối ba ý tưởng lớn: đạo đức, tự do và lý trí. Ông giải thích những ý tưởng
này thông qua một chuỗi các đối lập hoặc nhị nguyên luận. Chúng có vẻ khó
hiểu, nhưng nếu nhận rõ tính song hành giữa các khái niệm đối lập này, bạn
đang trên đường hiểu rõ triết lý đạo đức của Kant. Dưới đây là những cặp
đối lập cần nhớ.
Đối lập 1 (đạo đức): nghĩa vụ - xu hướng
Đối lập 2 (tự đo): tự chủ - ngoại trị
Đối lập 3 (lý trí): mệnh lệnh tuyệt đối - mệnh lệnh giả thuyết
Chúng ta đã khám phá đối lập đầu tiên giữa nghĩa vụ và xu hướng. Chỉ động
cơ nghĩa vụ mới khiến hành động có giá trị đạo đức. Để tôi cố gắng giải
thích hai đối lập kia.
Đối lập thứ hai mô tả hai cách xác lập ý chí khác nhau: tự chủ và ngoại trị.
Theo Kant, tôi tự do chỉ khi ý chí của tôi được xác lập tự chủ, bị chi phối bởi
quy tắc do tôi tự đặt ra cho bản thân mình. Một lần nữa, chúng ta thường
nghĩ tự do là có thể làm những gì mình muốn, theo đuổi ước vọng mà không
bị cản trở. Nhưng Kant đưa ra một thách thức mạnh mẽ cho cách nghĩ về tự
do này: Nếu ngay từ đầu bạn không tự do chọn những ham muốn, thì làm thế
nào bạn có thể nghĩ mình tự do khi mưu cầu chúng? Kant đặt thách thức này
trong đối lập giữa tự chủ và ngoại trị.
Khi ý chí của tôi có tính chất ngoại trị, nó được xác định từ bên ngoài tôi.
Nhưng điều này nêu lên một vấn đề khó khăn: Nếu tự do là điều gì đó còn
hơn việc theo đuổi ham muốn và xu hướng thì làm sao lại có thể thế được?
Chẳng phải tất cả mọi thứ tôi làm đều bị thúc đẩy bởi những ham muốn hay
xu hướng nào đó do ảnh hưởng của bên ngoài sao?
Câu trả lời hoàn toàn không rõ ràng. Kant nhận xét “mọi sự vật, hiện tượng
trong thiên nhiên đều tuân theo các quy luật”, chẳng hạn như luật tất yếu tự
nhiên, các định luật vật lý, luật nhân quả. Chúng ta cũng bị chi phối như vậy.
Chúng ta xét cho cùng là các sinh vật tự nhiên. Con người không được miễn
trừ các luật tự nhiên.
Nhưng nếu có khả năng tự do, chúng ta phải có khả năng hành động theo
một số quy tắc khác với quy luật vật lý. Kant cho rằng tất cả hành động bị