PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL

có thể hiến, nhưng không được bán thận trên thị trường tự do. Nhưng một số
người cho rằng phải thay đổi luật này. Họ chỉ ra hàng ngàn người chết mỗi
năm do chờ đợi ghép thận - và nguồn cung cấp thận sẽ dồi dào hơn nếu tồn
tại một thị trường thận tự do. Họ cũng cho rằng những người cần tiền nên
được tự do bán thận nếu muốn.
Một lập luận cho phép mua bán thận dựa trên ý niệm tự sở hữu của chủ
nghĩa tự do cá nhân: Nếu sở hữu cơ thể chính mình, tôi phải được tự do bán
bộ phận cơ thể của tôi khi muốn. Như Nozick viết: “Điểm mấu chốt của khái
niệm quyền sở hữu với X là quyền quyết định những gì sẽ được làm với X”.
Nhưng ít người ủng hộ việc bán nội tạng thực sự hiểu trọn vẹn logic của chủ
nghĩa tự do cá nhân. Đây là lý do: Hầu hết những người ủng hộ thị trường
mua bán thận đều nhấn mạnh tầm quan trọng đạo đức do cứu được nhiều
mạng sống, và thực tế hầu hết những người hiến tặng một quả thận có thể
sống ổn với một quả thận còn lại. Nhưng nếu bạn tin rằng cơ thể và cuộc
sống của bạn là tài sản của bạn, không nhận xét nào dưới đây thực sự quan
trọng. Nếu bạn sở hữu mình, bạn có quyền sử dụng cơ thể mình tùy thích là
lý do để bạn bán một phần cơ thể mình. Mạng sống bạn cứu được hoặc việc
tốt bạn làm không còn là điểm đáng quan tâm.
Để xem vì sao như vậy, hãy xét hai trường hợp sau: Đầu tiên, giả sử người
mua tiềm năng quả thận quý giá của bạn khỏe mạnh hoàn toàn, ông ta trả
bạn (hoặc nông dân ở một quốc gia đang phát triển) 8.000 đô la, không phải
bởi vì ông ta rất cần cấy ghép nội tạng, mà vì ông là người môi giới mua bán
bộ phận cơ thể người cho các khách hàng giàu có. Có nên cho phép mua bán
thận vì mục đích này? Nếu tin vào quyền tự sở hữu, bạn sẽ rất khó nói
không. Điều quan trọng không phải là mục đích mà là quyền tự mình định
đoạt tài sản riêng theo cách tùy thích. Tất nhiên, bạn có thể ghê tởm việc
buôn bán bộ phận nội tạng cơ thể để kiếm lời và chỉ ủng hộ việc mua bán
thận vì mục đích cứu mạng. Nhưng nếu bạn giữ quan điểm này, cách bảo vệ
thị trường thận của bạn sẽ không dựa trên tiền đề của chủ nghĩa tự do cá
nhân. Bạn sẽ phải thừa nhận rằng chúng ta chưa có quyền sở hữu không giới
hạn với các bộ phận cơ thể mình.
Xem xét tiếp trường hợp thứ hai. Giả sử một nông dân nghèo trong một ngôi
làng Ân Độ có thể làm bất kỳ việc gì để cho con vào đại học. Để kiếm đủ
tiền, ông ta bán thận cho một người giàu ở Mỹ cần được ghép thận. Một vài
năm sau, khi đứa con thứ của ông chuẩn bị vào đại học, một người mua khác
đến gặp và đưa ra mức giá rất cao cho quả thận thứ hai. Ông nông dân có
nên được tự do bán nốt quả thận, ngay cả khi bán đi sẽ chết? Nếu lý lẽ đạo