PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL

Bây giờ tiêu chuẩn xuất phát từ một ý tưởng về nhân phẩm con người - thứ
độc lập với mong muốn và ham muốn của chúng ta. Những hạnh phúc lớn
không phải bởi vì chúng la thích chúng hơn; chúng ta muốn chúng bởi vì
chúng ta nhận biết chúng có giá trị hơn. Chúng ta đánh giá cao tính nghệ
thuật trong Hamlet không phải vì chúng ta thích vở kịch này hơn các chương
trình giải trí có giá trị nghệ thuật thấp hơn, mà bởi vì nó khuyến khích phẩm
đức của chúng ta và làm cho chúng ta “người” hơn.
Cũng như với quyền cá nhân, bằng hạnh phúc lớn, Mill đa bảo vệ thuyết vị
lợi trước lời buộc tội thuyết này quy tất cả mọi thứ về cách tính toán hạnh
phúc và nỗi buồn thô thiển, nhưng chỉ bằng cách viện dẫn ý tưởng đạo đức
về phẩm giá và cá tính của con người - những thứ độc lập với sự hữu ích.
Trong hai triết gia vĩ đại thuộc trường phái vị lợi, Mill nhân văn hơn,
Bentham nhất quán hơn. Bentham qua đời vào năm 1832, thọ 84 tuổi. Nhưng
ngày nay nếu đến London, bạn có thể ghé thăm ông. Trong di chúc, ông đề
nghị bảo quản, ướp, và trưng bày xác mình. Và bạn có thể thấy ở Đại học
London, ông với bộ trang phục quen thuộc vẫn ngồi trầm ngâm trong một tủ
kính.
Ngay trước khi chết, Bentham tự hỏi một câu hỏi nhất quán với triết lý của
mình: Người sống có thể sử dụng người chết làm gì? Ông kết luận rằng có
một cách là dùng thi hài cho mục đích nghiên cứu giải phẫu. Tuy nhiên đối
với các triết gia vĩ đại, tốt hơn là nên bảo tồn thể xác thật để truyền cảm
hứng cho các thế hệ triết gia tương lai. Bentham xếp mình vào loại thứ hai
này.
Thật ra, khiêm tốn không phải là một nét tính cách rõ ràng của Bentham.
Không chỉ hướng dẫn chi tiết việc bảo quản và trưng bày thi thể mình, ông
cũng đề nghị bạn bè và các môn đệ gặp gỡ hàng năm “với mục đích tưởng
nhớ người sáng lập ra hệ thống đạo đức và pháp luật mang đến hạnh phúc tối
đa”, và khi gặp gỡ nhau, họ nên đưa Bentham đến tham dự cùng. Những
người ngưỡng mộ ông đã thực hiện nghĩa vụ đó. “Biểu tượng tự động”, như
Bentham gọi, được trao cho Hiệp hội Bentham quốc tế trong những năm
1980. Và chính thức thì cái xác ướp của Bentham vẫn được đẩy tới các cuộc
họp của hội đồng quản trị của trường đại học, biên bản ghi ông “hiện diện
nhưng không biểu quyết”.
Mặc dù Bentham lên kế hoạch cẩn thận, việc ướp đầu ông bị lỗi, do đó, hiện
nay “ông” có một cái đầu nặn từ sáp , chứ không phải đầu thật. Đầu thực
của ông, bây giờ được bảo quản trong một phòng nhỏ, đã được trưng bày