PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL

Dưới đây là vài ví dụ khả dĩ về nghĩa vụ liên đới hay nghĩa vụ thành viên.
Hãy xem bạn có nghĩ chúng có sức nặng đạo đức, và nếu có thì liệu sức
mạnh đạo đức của chúng có thể được biểu diễn dưới dạng hợp đồng hay
không.
Nghĩa vụ gia đình
Ví dụ căn bản nhất là nghĩa vụ đặc biệt giữa các thành viên trong gia đình
với nhau. Giả sử có hai đứa trẻ chìm dưới nước, và bạn có thời gian để cứu
duy nhất một đứa. Một bé là con bạn, và bé kia không phải. Cứu con đẻ của
mình có sai không? Hay nên tung một đồng xu để quyết định? Hầu hết mọi
người sẽ nói chẳng có gì sai khi cứu con của bạn, và sẽ thấy kỳ lạ với ý nghĩ
tung đồng xu mới là công bằng. Ẩn sau phản ứng này là suy nghĩ bố mẹ phải
có trách nhiệm đặc biệt vì lợi ích của con. Một số người cho rằng trách
nhiệm này phát sinh từ sự đồng ý, bằng cách chọn có con, cha mẹ tự nguyện
đồng ý chăm sóc chúng bằng mối quan tâm đặc biệt.
Để loại bỏ vấn đề đồng ý, xét trách nhiệm con cái với cha mẹ. Giả dụ trong
hai bà lão cần chăm sóc, một người là mẹ bạn. Hầu hết mọi người sẽ đồng ý
là thật đáng ngưỡng mộ nếu tôi có thể chăm sóc cả hai, nhưng tôi có trách
nhiệm đặc biệt chăm sóc mẹ mình. Trong trường hợp này, khó dùng sự đồng
ý để giải thích lý do. Tôi không chọn mẹ, tôi thậm chí còn không chọn để có
cha mẹ.
Có thể lập luận rằng trách nhiệm đạo đức chăm sóc mẹ xuất phát từ thực tế
là bà chăm sóc tôi khi còn bé. Bởi vì bà nuôi nấng và chăm sóc tôi, tôi có
bon phận đền ơn. Bằng cách chấp nhận bà chăm sóc, tôi ngầm đồng ý đáp trả
khi bà cần. Một số người có thể coi sự đồng ý và tính toán lợi ích đền đáp
quá lạnh lẽo khi lý luận về bổn phận gia đình. Nhưng giả sử bạn chấp nhận
điều đó. Bạn sẽ nói gì nếu một người nào đó bị bố mẹ bỏ rơi hay không quan
tâm chăm sóc? Bạn có nói chất lượng nuôi dạy con cái quyết định mức độ
trách nhiệm nâng đỡ bậc sinh thành trong thời điểm họ cần? Chừng nào con
cái có nghĩa vụ giúp đỡ cha mẹ, kể cả cha mẹ tôi, luận điểm đạo đức này có
thể vượt qua nguyên tắc có đi có lại và đồng ý của chủ nghĩa tự do cá nhân.
Quân kháng chiến Pháp
Chuyển từ nghĩa vụ gia đình sang nghĩa vụ cộng đồng. Trong Thế chiến thứ
hai, quân kháng chiến Pháp lái máy bay ném bom nhiều khu vực nước Pháp
bị phát xít Đức xâm chiếm. Mặc dù nhằm vào nhà máy và các mục tiêu quân