PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL

Tổng sản phẩm quốc gia[55] của chúng ta bây giờ là hơn 800 tỷ đô la một
năm. Nhưng GNP tính cả ô nhiễm không khí và quảng cáo thuốc lá; xe cứu
thương để cấp cứu tai nạn trên đường cao tốc. GNP tính cả các loại khóa đặc
biệt cho cửa ra vào nhà chúng ta và nhà tù cho những kẻ bẻ khóa. GNP tính
cả những khu rừng bị phá hủy và những kỳ quan thiên nhiên rơi vào cảnh
hỗn loạn. GNP tính cả bom napalm và số lượng đầu đạn hạt nhân và xe thiết
giáp mà cảnh sát dùng để chống bạo loạn trong các thành phố của chúng ta.
GNP tính đến... các chương trình truyền hình tôn vinh bạo lục để bán đồ chơi
cho con trẻ. Tuy nhiên GNP không tính đến sức khỏe của con em chúng ta,
chất lượng giáo dục hay niềm vui của chúng. GNP không bao gồm vẻ đẹp
của thơ ca hoặc sự vững bền của hôn nhân, trí tuệ trong các cuộc tranh cãi
trước công luận hoặc tính liêm chính của các viên chức nhà nước. GNP cũng
chẳng đo sự hài hước hay lòng nhiệt tình hay sự can đảm của chúng ta. Cũng
không phải sự khôn ngoan, khả năng học tập, lòng nhân ái và sự cống hiến
cho tổ quốc của chúng ta. Tóm lại GNP bao gồm tất cả mọi thứ, ngoại trừ
những thứ làm cho cuộc sống chúng ta đáng giá. Và GNP có thể cho chúng
ta biết mọi thứ về nước Mỹ, ngoại trừ lý do tại sao chúng ta tự hào là người
Mỹ.
Nghe Kennedy nói, hay đọc đoạn văn trên, bạn có thể nói rằng sự chỉ trích
về đạo đức ông nhắm vào sự tự thỏa mãn và ham mê vật chất của thời đại đó
độc lập với quan điểm của ông về những bất công liên quan đến nghèo đói,
Chiến tranh Việt Nam và kỳ thị chủng tộc. Nhưng ông nhìn thấy chúng có
kết nối. Để đảo ngược những bất công này, Kennedy nghĩ cần thách thức lối
sống tự mãn ông nhìn thấy xung quanh, ông đã không ngần ngại đưa ra phán
xét. Chưa hết, bằng cách khơi gợi niềm tự hào quốc gia của người Mỹ, ông
cũng đồng thời kêu gọi ý thức cộng đồng. Kennedy bị ám sát chưa đầy ba
tháng sau đó. Chúng ta chỉ có thể phỏng đoán liệu nếu còn sống thì nền
chính trị cộng hưởng đạo đức ông khởi xướng có phát triển không.
Bốn thập kỷ sau, trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008, Barack
Obama cũng đề cập tới sự khao khát của người Mỹ về một lối sống chung có
mục đích lớn hơn và hùng biện về một nền chính trị có khát vọng về đạo đức
và tinh thần. Chúng ta vẫn còn phải chờ xem liệu nhu cầu đối mặt với cuộc
khủng hoảng tài chính và suy thoái sâu sắc có ngăn cản ông biến sức ép đạo
đức và dân sự trong chiến dịch của mình thành một nền chính trị mới vì lợi
ích chung không. Một nền chính trị mới vì lợi ích chung sẽ như thế nào?
Dưới đây là một số chủ đề khả dĩ: