04.12.2020 Views

PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL

Phải Trái Đúng Sai - Cánh Cửa Mở Rộng- Bản dịch TIẾNG VIỆT PHẢI TRÁI ĐÚNG SAI là quyển sách best-seller tại Mỹ của giáo sư Michael Sandel, đại học Harvard. Sách bàn về vấn đề đạo đức dưới cái nhìn triết học. Tác giả đưa ra các vụ việc gây tranh cãi về vấn đề đạo đức để mổ xẻ dưới nhiều góc độ, theo quan điểm của các học thuyết triết học khác nhau, mỗi chương trình bày sâu về một học thuyết. Nhờ vậy, tư tưởng của Aristotle, Jeremy Bentham, Immanuel Kant, John Stuart Mill, Robert Nozick, và John Rawl được trình bày với sự rõ ràng và gần gũi, mà theo New York Times là "hiếm khi được giải thích dễ hiểu đến như vậy".

Phải Trái Đúng Sai - Cánh Cửa Mở Rộng- Bản dịch TIẾNG VIỆT

PHẢI TRÁI ĐÚNG SAI là quyển sách best-seller tại Mỹ của giáo sư Michael Sandel, đại học Harvard.

Sách bàn về vấn đề đạo đức dưới cái nhìn triết học. Tác giả đưa ra các vụ việc gây tranh cãi về vấn đề đạo đức để mổ xẻ dưới nhiều góc độ, theo quan điểm của các học thuyết triết học khác nhau, mỗi chương trình bày sâu về một học thuyết. Nhờ vậy, tư tưởng của Aristotle, Jeremy Bentham, Immanuel Kant, John Stuart Mill, Robert Nozick, và John Rawl được trình bày với sự rõ ràng và gần gũi, mà theo New York Times là "hiếm khi được giải thích dễ hiểu đến như vậy".

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

do dân chủ kiểu Kant hoặc kiểu Rawls vốn tin rằng ngay cả mục tiêu đáng

thèm muốn cũng không thể bỏ qua quyền của cá nhân. Đối với họ, nếu việc

sử dụng yếu tố chủng tộc trong tuyển sinh vi phạm quyền của Hopwood, thì

làm như thế là bất công.

Ronald Divorkin, triết gia pháp lý hướng quyền, diễn giải phản đối này bằng

cách lập luận coi việc sử dụng chủng tộc trong chính sách.chống kỳ thị

không vi phạm quyền của bất cứ ai. Ông hỏi, Hopwood bị từ chối quyền gì?

Có lẽ cô tin rằng mọi người có quyền không bị phán xét theo những yếu tố

như chủng tộc - thứ mà họ không thể kiểm soát được. Nhưng hầu hết các tiêu

chí tuyển sinh đại học truyền thống đều liên quan đến các yếu tố ngoài tầm

kiểm soát của mọi người. Không phải lỗi của tôi nếu tôi đến từ

Massachusetts chứ không phải từ Idaho, hay rằng tôi là một người chơi bóng

đá tệ hại, hoặc tôi không thể hát đúng giai điệu. Cũng không phải lỗi của tôi

nếu tôi thiếu khả năng làm tốt bài thi SAT.

Có lẽ quyền bị đe dọa ở đây là quyền được đánh giá chỉ theo tiêu chí điểm

thi - không xét có đá bóng tốt không, hoặc đến từ Idaho, hoặc đã tham gia

tình nguyện trong bếp ăn cộng đồng không. Trên quan điểm này, nếu điểm

trung bình, điểm thi và các kết quả học tập khác của tôi trong nhóm thí sinh

đầu, thì tôi xứng đáng trúng tuyển. Nói cách khác tôi xứng đáng để được xét

tuyển chỉ theo thành tích học tập của tôi.

Nhưng như Dworkin chỉ ra, không có quyền nào như thế. Một số trường đại

học có thể nhận sinh viên hoàn toàn trên cơ sở thành tích học tập, nhưng hầu

hết tà không. Các trường đại học xác định sứ mệnh theo những cách khác

nhau. Dworkin lập luận không thí sinh nào có quyền cho rằng trường đại học

phải xác định sứ mệnh của mình và thiết kế chính sách tuyển sinh theo cách

đánh giá cao một tập hợp phẩm chất cụ thể nào đó - có thể là khả năng học

tập, kỹ năng thể thao hoặc bất cứ điều gì khác. Khi trường đại học đã xác

định sứ mệnh và thiết lập tiêu chuẩn tuyển sinh, bạn có kỳ vọng chính đáng

để được trúng tuyển chừng nào bạn đáp ứng những tiêu chuẩn tốt hơn so với

thí sinh khác.

Những người nằm trong nhóm ứng viên hàng đầu - xét theo thành tích học

tập, tính đa dạng về dân tộc và địa lý, năng lực thể thao, các hoạt động ngoại

khóa, sinh hoạt cộng đồng... - và như vậy họ được phép trúng tuyển, và sẽ

không công bằng nếu đánh trượt họ. Nhưng không ai có quyền được xét

tuyển theo tập hợp cụ thể các tiêu chí định trước.

Ở đây có một suy nghĩ sâu sắc phản bác lý lẽ đa dạng của chính sách chống

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!