PHAI TRAI DUNG SAI - MICHAEL SANDEL

bằng so với những người khác.
Tuy nhiên khác Rawls, Friedman nhấn mạnh chúng ta không nên cố gắng
khắc phục bất công này. Thay vào đó, chúng ta nên biết cách sống chung với
nó, và hưởng những lợi ích nó mang đến: Cuộc sống vốn không công bằng.
Thật hấp dẫn để tin rằng chính quyền có thể khắc phục những gì tự nhiên đã
tạo ra. Tuy nhiên, cũng thật quan trọng để nhận ra chúng ta được hưởng thật
nhiều lợi ích từ những, bất công mà chúng ta phàn nàn.
Không có gì công bằng... khi Muhammad Ali sinh ra đã có những kỹ năng
để ông trở thành võ sĩ quyền anh cừ khôi... Chắc chắn không công bằng khi
Muhammad Ali có thể kiếm được hàng triệu đôla trong một đêm. Tuy nhiên,
phải chăng sẽ bất công hơn với những người thích xem ông nếu, vì một số lý
tưởng bình đẳng trừu tượng, Muhammad Ali không được phép kiếm được
nhiều hơn trong trận đấu.
Trong tác phẩm Lý thuyết về công lý, Rawls bác bỏ lời khuyên về sự thỏa
mãn mà quan điểm của Friedman phản ánh. Rawls tuyên bố một chân lý
quen thuộc mà chúng ta thường lãng quên: Cách mọi thứ vận hành không
quyết định cách chúng nên được vận hành.
Chúng ta nên phản đối luận điểm rằng trật tự trong các thể chế luôn luôn có
nhược điểm vì sự phân bố tài năng thiên phú và sự ngẫu nhiên của hoàn cảnh
xã hội là không công bằng, và sự bất công này có tính tất yếu dù con người
có sắp đặt ra sao đi chăng nữa. Đôi khi suy nghĩ này được xem như cái cớ để
bỏ qua sự bất công, như thể từ chối chấp nhận sự bất công tương đương với
việc không thể chấp nhận cái chết. Sự phân bố thiên phú không công bằng
mà cũng chẳng bất công, cũng chẳng bất công khi ai đó được sinh ra trong
xã hội với một vị trí cụ thể nào đó. Đây đơn giản là những sự kiện tự nhiên.
Đâu là công bằng và bất công là cách mà các thể chế đối phó với những sự
kiện đó.
Rawls đề xuất cách chúng ta đối phó với những sự kiện này bằng cách đồng
ý “chia sẻ số phận với mọi người”, và “[tự mình] tận dụng sự ngẫu nhiên của
tạo hóa và hoàn cảnh xã hội khi làm việc gì đó là vì lợi ích chung”. Cho dù
cuối cùng có thành công hay không, lý thuyết của ông thể hiện một nghiên
cứu hấp dẫn nhất trong lịch sử ngành triết học chính trị Mỹ về một xã hội
bình đẳng hơn.