Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

atëherë, edhe tani është e kuptueshme që prej kësaj morie
vjershëtarësh që përbëjnë një kor të gjerë gjithfarë zërash:
opitimistë e të ngrysur, deklamativë e meditativë, romantikë
e realistë, ose sentimentalë e naivë, si do të thonte
Shileri -- të dalin edhe poetë të njimendtë, veprat e të
cilëve, ndoshta, do të hyjnë në Panteonin e thesarit tonë
artistik. Është e pamohuar se në fazën e tanishme të letërsisë
sonë, kur brenda një viti paraqiten për botim shtatëdhjetë
e pesë përqind më tepër përmbledhje vjershash se
tregimesh e novelash dhe romane e drama, ne jemi të pushtuar
prej një prodhimtarie letrare lirike, niveli i përgjithshëm
i së cilës mund të quhet i mirë, ose shumë i mirë, në
krahasim me nivelin e prozës, po ashtu në përgjithësi.
Brenda këtij kuantiteti lirik, megjithatë, ka më shumë
vepërza se vepra, më shumë vargënues se poetë.
Nuk mund të quhet kjo farë dukurie që është shfaqur
vetëm në pjesën e letërsisë shqipe në Kosovë. Duhet shikuar
përmbledhjet poetike të botuara në Tiranë për të
parë se edhe atje botohen mjaft vepra të tilla, ndër të cilat
më së shumti vend zënë ato që as përafërsisht nuk i afrohen
një standardi të dëshiruar. Vepra të vogëltha, libërtha të
kufizuara edhe tematikisht edhe formalisht, që nuk mund
të kënaqin nevojat e zhvilluara dhe të shtuara shpirtërore
të lexuesve të zgjuar shqiptarë. Edhe në vendet e huaja
është konstatuar që moti një dukuri e këtillë, që ka përfshirë
të gjitha format e shprehjes artistike. Estetët, e sidomos
sociologët, që mirren nie studimin e dukurive artistike,
kanë zënë të trumpetojnë se në kohën tonë ka shumë
shkrimtarë që janë mjaft të frytshëm, por ka pak artistë të
njimendtë. Dhe pse mos të ketë kaq shumë artistë të vetëquajtur
kur një piktor mund ta quajë pikturë copën e bezit
në të cilën ka derdhur me bisht të gomarit një sasi të ngjyrës
së tëholluar në kusinë e tij të ndryshkur!
Në qoftë se tek ne deri dje jemi ankuar se na mungojnë
shkrimtarët, është e sigurtë se prej tashit po dëgjohen
ankimet se kemi shumë vjershëtarë. Nuk është e vërtetë,
ndërkaq, se në letërsinë e sotme shqipe ka shumë poetë
lirikë; e vërteta është se numuri i poetëve të mirë lirikë
në krahasim me numurin e vjershëtarëve është i vogël,
114