Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

Më i kthjellët nuk kthehet Adem Zejnullahu as në rastet kur
provon të shpupurishën nëpër ndjenjat intime. Kurdo
gjendet i vetmuar ai e ndjen veten të pikëlluar, por kurrë
jo aq sa ta quajë veten të dëshpëruar. Një disiplinë të këtillë
të ndjenjës e ka treguar ai në vjershën Zogu i vetmuem, në
të cilën shihet se edhe vetmia e drejton orientimin e tij nga
bota e jashtme dhe kujtimet:
Duert i shtrij diku kah lindjet
Me i zanë n'kalim
Kalor'sit që i shkelin grindjet.
Përkundër krijuesve filllestarë që fillojnë të vjershërojnë
me shprehje të fryra dhe ndjenja të çjerra, Adem Zejnullahu
është prej sojit të poetëve që në pjesën më të madhe
të rasteve janë në gjendje t'i frenojnë ndjenjat rinore dhe
mos të dalin kurrë në skaje. Atë gabimin, të cilin esteti anglez
Raskin e ka quajtur gabim që e shkakton ndjenja,
në vjershat e tij fare rrallë mund ta diktojmë. Adem Zejnullahut
asnjëherë nuk i ka ndodhur, ashtu siç u ndodh
fillestarëve, zakonisht, që prej shprehjes së madhështrishme
të zbresë tek shprehja naive. Edhe pse në vjershën Kangëve
të pakëndueme thotë:
Vërshoni o ndjenja si vërshon në vjeshtë lumi,
Nëpër fushat e krahnorit tim t'brengosun,
Se dje o pardje kur thneglat u zgjuen nga gjumi
Keni lind si prej livadhit të sosunl
prapë ndjenjat e tij nuk vërshojnë përtej brigjeve të një
shprehje të matur dhe të motivuar. Vetëm në tingëllimat që
ja ka kushtuar shëmbëlltyrës së Skënderbeut, Adem Zejnullahu
i ka lejuar vetes një grimë luks që shprehjen spontane
dhe emocionalisht të arësyetuar ta zëvendësojë me shprehje
pak a shumë retorike dhe ndjenjë të papërmbajtur. Kur
një poet nuk është në gjendje të krijojë ndjenjën dhe përfytyrimin
brenda vargjesh, atëherë ai flet për to dhe doemos
bëhet deklamativ në shprehje dhe patetik në emocione.
Kryesisht konciz dhe kursimtar në shprehje, Adem Zejnu-
139