Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

tët e ndryshëm nuk dyshojnë kurrë në mundësitë e veta dhe
pse nuk pranojnë t'i shkoqen letërsisë edhe kur shkrimet e
tyre s'kanë as vlerën më elementare artistike. Tjetërsimi
i shkrimtarëve të paprirje prej krijimtarisë nuk mund të
çmohet si ndonjë humbje e posaçme për letërsinë e tyre
kombëtare, prandaj këta dezerterë, në qoftë se nuk nund
t'i çmojmë si letrarë, kemi plotësisht arësye t'i çmojmë si
njerëz realistë ndaj vetëvetes.
Disa shkrimtarë të tjerë, ndërkaq, heqin dorë prej
krijimtarisë së mëtejme letrare në një moment të caktuar
të jetës së tyre për shkak se nuk mund t'i pajtojnë si duhet
aktivitetin letrar dhe aktivitetin shoqëror. Në mesin e këtyre
shkrimtarëve, që për këtë arësye e kanë harruar letërsinë,
sigurisht më së shumti ka të tillë që nën maskën e
ambicjes letrare dhe të afirmimit me anën e pendës kanë
fshehur oreksin e karierës politike. Duke mos mundur t'i
realizojnë plotësisht ambicjet e veta përmes fjalës letrare,
por duke e shfrytëzuar kapitalin artistik si një trambolinë
të sigurtë për kërcime karieriste, ata dikur provojnë t'i realizojnë
përmes tribunash politike dhe shoqërore. Posa
dalin në tribunën politike dhe e shijojnë kënaqësinë e shikimit
të dëgjuesve, që në personalitetin e tyre eventualisht
mund të respektojnë edhe shkrimtarinë, ata fillojnë të besojnë
se fjala e foltores jehon më tepër se sa fjala artistike.
Disa prej këtyre shkrimtarëve, gjithashtu, ushqehen prej
iluzionit fisnik, por naiv, se me aktivitetin e tyre politik
dhe shoqëror mund të jenë më të dobishëm për shoqërinë
se me aktivitetin letrar, prandaj nuk është çudë pse vijnë
në situata që ta përçmojnë rolin e letërsisë në humanizimin
e marrëdhënjeve ndërmjet njerëzve duke e injoruar funksionin
e saj moral ashtu, fundi i fundit, sikundër e injorojnë
edhe estetizantët, që letërsinë e konsiderojnë vetëm si një
lodër fëmijësh, në të cilën e sublimojnë narcisoizmin e tyre.
Shkrimtarët më të vetëdijshëm dhe më të ngritur nga radhët
e këtyre dezerterëve, megjithatë, e kuptojnë një ditë
se për krijimin e karierës politike, përpos shkathtësive thjesht
intelektuale, kërkohen edhe disa shkathtësi të tjera, që
s'mund të përfshihen me normat morale, prandaj, pak me
vonesë, binden se iluzionet e tyre politike mund të quhen
60