Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

Në mos paçi pa qytezë tue u kotë në blerim,
Në mos paçi pa myshqe me qepalla të djeguna lotësh
Në mos i paçi pa gishtat e thyem të vashës,
Mos u lodhni me dashtë poezinë!
Dhe me të vërtetë, ku nuk ka blerim, vasha, dashuri, dasma,
hare të përgjithshme, vargu i Rifat Kukajt duket më i plogësht
me ritmin e vet poetik. Kur largohet prej tyre ai disi
e humb atë ritmin karakterisitik të shprehjes së tij, figurat
dhe metaforat i dalin më të rënda dhe me të paqarta, kurse
vargjet ecin si lokomotivat e vjetëruara. Është e qartë edhe
prej përmbledhjes Ujvarë malli se Rifat Kukajt nuk i flejnë
në shpirt problemet „serioze", prandaj as shprehja asociative
simbolike. Edhe kur ka provuar të nxjerrë farë kuptimi
simbolik prej ndonjë vjershe, siç është rasti me Lumin e
fjetun, prapë shprehja e tij ka mbetur vetëm në nivelin e
një përjetimi të frymëzuar thjesht emocional.
Në lidhje me vijën optimiste të poezisë së Rifat Kukajt
është edhe shprehja e tij e matur, në të cilën nuk mund të
diktohen shenjat e emfazës megjithëse mungesa e patetikës
emocionale, më në fund, nuk i karakterizon gjithmonë të
gjithë poetët e një disponimi të kthjellët. Rifat Kukaj është
poet që me sukses i shmanget shprehjes, tek ne shumë të
kultivuar, emfatike sa për shkak se nuk është i orientuar
nga estrada, aq edhe për shkak se nuk përpiqet të jetë politikisht
tendencioz. Njerëzit e hareshëm nuk kanë nevojë
të bërtasin të madhe, kurse njerëzit që nuk dëshirojnë të
dalin në radhët e para të kolonës s'kanë nevojë të qesin
parulla. Ata mendojnë të kënaqen vetë dhe ta kënaqin kureshtjen
artistike të lexuesit të vet. Duke mos qenë prej
poetëve që e trondisin lexuesin, Rifat Kukaj kujdeset ta
kënaq: veshin e tij me muzikën, kurse syrin e tij me ngjyrën
e vargjeve. Për veshët e lexuesit të vet ai është kujdesur të
fusë në vargje sa më shumë tinguj tupanash, zamparesh,
surlash, qytelishë; sa më shumë cicërima bilbilash, blegërimë
qengjash, shushurimë mjellmash, e të tjera. Për sytë
e tij është kujdesur të japë sa më shumë peisazhe të ndryshme:
bjeshkësh, liqenjsh, livadhësh. detrash, dhe të japë
peisazhe të ndryshme me ngjyra të ndryshme. Rifat Kukaj
10* 147