Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

MUNDËSITË DHE KUFIZIMET E NJË
METODE KRIJUESE
Vepra e Anton Pashkut, Oh, me titullin poaq të çuditshëm
sa edhe me botën që ky titull e përfaqëson, është
gjithsesi njëra prej veprave interesante të letërsisë bashkëkohëse
shqipe. Kjo vepër në të vërtetë është një provokim
jo vetëm për lexuesit, që akoma nuk janë plotësisht të pregatitur
shpirtërisht t'i përcjellin të gjitha aventurat imagjinative
dhe intelektuale të disa krijuesve tanë, por edhe për
kritikët letrarë, të cilët metodat e kritikës së tyre akoma nuk
ia kanë përshtatur në masën e duhur interpretimit, shpjegimit
dhe vlerësimit përkatës të një vepre moderne, sikundër
është ajo e Anton Pashkut. Si do ta interpretojnë kritikët
tanë veprën e këtij autori kur është fare e sigurtë se nuk do
t'ia dalin në krye me simbolikën e saj të ndërlikuar, që lejon
shpesh domethënje të ndryshme? Si do ta interpretojnë
këtë vepër kur, edhe në qoftë se e zbërthejnë në përgjithësi,
nuk do ta quajnë ndoshta momentalisht oportune ta zbërthejnë
në veçanti simbolikën e saj të pasur? Secili kritik
letrar pikë së pari do të jetë i provokuar t'i përgjigjet pyetjes
se cilit lloj apo cilës gjini letrare i takon kjo vepër: tregimit,
novelës, romanit, përrallës, që ka një kuptim të caktuar
alegorik apo, ndoshta, poemës? Vepra e Anton Pashkut,
që në të vërtetë mund të shikohet edhe si një poemë e shkruar
në prozë, e dëshmon mendimin e Tomas Stern Eliotit, i cili
173