Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

vetë të drejtë. Të përkulur njëherë, ata shtrëngohen, mandej,
ta kalojnë jetën në atë pozitë, por duke pritur rastin më të
mirë që të drejtohen dhe t'i hudhin prej qafet urdhëruesit
e vet. Mediokritetet e këtilla gjithmonë janë si bombat, që
mund të eksplodojnë posa të gjenden në kushte të volitshme
që të aktivozohet fitili i tyre. Këso medioritetesh ka më së
shumti në pushtetet diktatoriale, tek kërrusen edhe ata
persona, që s'do të kërruseshin në kushtet e jetës demokratike
dhe ku servilizmi, poltronizmi dhe demagogjia janë
parakushtet e përparimit. Sistemet ortodokse, në të cilat
parimet janë dogma, prodhojnë shumë mediokritete, ashtu
siç prodhojnë anarkistë sistemet, në të cilat parimet janë
vetëm deklarata.
Mediokritete ka mjaft edhe në jetën e përditshme shoqërore,
në komunikimin e përditshëm ndërmjet njerëzve.
Mediokriteti mund të jetë mediokritet jo vetëm si shkrimtar,
piktor, kompozitor, kritik, historian, politikan, nëpunës,
por edhe si qytetar, si mik. Disponimi dhe temperatura e
ndjenjës së miqësisë së mediokritetit, zakonisht, ngriten apo
fashiten varësisht prej mendimeve të të tjerëve. Në qoftë se
dikush ja prozhmon apo kritikon personin e ndjenjës së tij
atëherë mediokriteti do t'i largohet; në qoftë se miku pëson
politikisht, mediokriteti do të ikë prej tij si prej murtajës;
në qoftë se dikush ja lavdëron, ja mbron atëherë mediokriteti
do t'i qaset, natyrisht, i gatshëm t'i largohet rishtazi
posa t'ja ndryshojnë disponimin e, në qoftë se përparon në
kierarkinë shoqërore, mediokriteti do të kujdeset t'i hyjë
nen sqetulla, Kështu, në fushën e komunikimit të përditshëm
qytetar, mediokritetet ose tërhiqen si çakajt e frikësuar
ose sulen si demat e arenave të Spanjës. Le të thuhet,
në fund, se mediokriteti është mediokritet edhe në mënyrën
e veshjes — duke i imituar të tjerët; në mënyrën e qeshjes
— duke u zgërdhirë si ndonjë artist filmi, në mënyrën e
sjelljes — duke imituar ndonjë gjeni të çmendur të metropolave
evropiane; në mënyrën e shprehjes gojore — duke
përdorë fraza të importuara, e të tjera e të tjera të ngjashme.
Në vallen e pandërprerë të jetës njerëzore, mediokritetet e
periferisë sillen ashtu gjithmonë rreth idhujve të huaj.
15