Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3
Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3
Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Aspektit prej të cilit e ka trajtuar jetën dhe moralit<br />
të predikuar, Naim Frashëri është kujdesur njëkohësisht<br />
t'u gjejë edhe shprehjen e duhur gjuhësore. Si veprat didaktike<br />
dhe etike ashtu edhe veprat poetike, ai është kujdesur<br />
t'i shkruajë me një gjuhë, që do të jetë e kapshme për të<br />
gjitha shtresat e lexuesve. Naim Frashëri është shkrimtar<br />
romantik dhe me De Radën, Gavril Darën dhe Zef Seremben,<br />
janë të vetmit në krijimtarinë e të cilëvet, përpos karakteristikave<br />
autoktone të letërsisë sonë romantike, vijnë në<br />
shprehje edhe disa prej karakteristikave kryesore të romantizmit<br />
evropian. Është e njohur se shkrimtarët e romantizmit,<br />
ndryshe nga klasicistët që kanë kultivuar shprehjen<br />
dhe figurën e qartë, janë kujdesur t'i rrallojnë sa më tepër<br />
hallkat logjike ndërmjet figurave me shpresë se ashtu do të<br />
sugjerojnë një kontekst më të pasur se ç'e shpreh vargu i një<br />
strukture të logjikshme. Duke krijuar sipas këtij prosedeu<br />
ata kanë mbërrijtur të bëhen paraardhësit shpirtërorë të<br />
xhindit të sotëm të hermetizmit. Megjithëse i frymëzuar prej<br />
romantikëve të shquar evropianë, e në radhë të parë prej<br />
atyre francezë, Naim Frashëri nuk ka mundur të pajtohet<br />
me shprehjen e errët, për shkak se nuk ka dashur të privohet<br />
kujdesit për lexuesit e vet. Ai e ka ditur se Naim Frashëri<br />
nuk duhet të shkruajë vetëm për Naim Frashërin dhe për<br />
miqtë e tij më të ngushtë, por për masën e lexuesve, në<br />
vetëdijen e të cilëvet është interesuar të ndikojë. Teprimet<br />
dhe shfrenimet e romantizmit në asnjë rast nuk janë shprehur<br />
në krijimtarinë e tij, prandaj ka mbërrijtur gjithmonë<br />
t'i realizojë ndjenjat dhe mendimet brenda një kornize<br />
racionale dhe të kuptueshme. Naim Frashëri, si edhe krijuesit<br />
e tjerë të mëdhenj të letërsisë, nuk ka lejuar të bëhet<br />
rob i teknicizmit krijues, viktima të të cilit bëhen sot ndonjëherë<br />
edhe disa prej poetëve të talentuar që, mjerisht, e ndjejnë<br />
veten të shkarkuar çdo përgjegjësie morale dhe shoqërore<br />
në krijimtari.<br />
Në letërsinë dhe në kulturën tonë Naim Frashëri është<br />
i rëndësishëm edhe për shkak të kontributit që i ka dhënë<br />
lëvrimit praktik dhe formimit të gjuhës letrare. Përpara<br />
shkrimtarëve të brezit të tij gjuha e shkruar shqipe ka pasur,<br />
si edhe gjuha e folur, karakter krahinor dhe kryekëput dialek-<br />
248
Change language