Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

janë posaçërisht të frymëzuara kur heq kindet e moralit
të maskuar të kësaj bote, në të cilën drejtësia është një
padrejtësi ndaj të varfërve, gazetaria është një kuzhinë në
të cilën zihen reçetat dhe injeksionet që i jepen këtij trupi
të kalbur, kurse rrenat janë ushqim i përditshëm i të gjithë
atyre që sundojnë në këtë botë. Tregimet Përgënjeshtrimi,
Testamenti, Shiritat e gjelbër dhe Falje e papranuar janë të
përshkuara prej një humori të zi çfarë nuk është selitur deritani
në letërsinë shqipe. Kontradiktat, që Tasim Aliaj zbulon
në këtë botë, janë me të vërtetë interesante. A ka paradoks
më të madh se sa kur një i dënuar për vdekje pranon
të presë dënimin më me qejf se sa të shkojë si prift i ushtrisë
pushtuese amerikane në Indokinë? A ka paradoks më të
madh se sa kur artisti, i cili në një film luan rolin e kriminelit,
me të vërtetë është kriminel që i ngul thikën në zemër
regjisorit? A ka paradoks më të madh se sa kur në garat
për t'u regjistruar në klubin e gënjeshtarëve një milioner
shtihet i vdekur e çohet vampir pikërisht në momentin
kur e inaugurojnë anëtar të klubit? Në atë botë, thotë Tasim
Aliaj, të gjithë gënjejnë dhe të gjithë bëjnë gara se kush do
të gënjejë më me mjeshtri. Si ministrat ashtu edhe nëpunësit
e tyre, si gazetarët ashtu edhe artistët, si gjyqtarët ashtu
edhe avoketnit, si pasanikët, ashtu edhe sherbëtorët e tyre
— të gjithë rrejnë deri në shkallën që të jetë rrena ideali i
tyre më i madh në jetë. Kush nuk rren nuk mund të ekzistojë.
Atje të gjithë vjedhin pandërprerje dhe yjedhin gjithçka
saqë në xhepin e një avokati gjendet veshi i një kompozitori.
Dhe, për të qenë e keqja më e madhe, atje ka mjaft
të çmendur, të çmendur në mënyrën e vet, po asnjëri prej
tyre nuk është i mbyllur në çmendinë.
Megjithëse ka tregime çfarë janë Gjitoni i Ali Pashës
dhe Kalo në pyetjen tjetër, në të cilat humori është i vdekur,
se, kryesisht, është humor për shkak të humorit, pjesa më e
madhe e këtyre tregimeve janë të përshkuara prej një komike
me shigjeta të mprehta. Tasim Aliaj bën përpjekje
që të shkruajë tregime humoristike dhe satirike në një mënyrë
bashkëkohore. Në prozat e tij ka skena fantastike në
të cilat shtazët flasin, bëjnë ultimatume, kërkojnë të drejtat
duke e akuzuar kryetarin e kooperativës pse nuk kujdeset
189