Rexhep Qosja PANTEONI I RRALLUAR - Syri 3

janë vendosur njëherë e përgjithmonë në muzetë e vjetërsive
tona, qoftë edhe të ruajtura si relike kombëtare, kurse
rinia shqiptare është më tëpër e interesuar të dëgjojë muzikën
e re se sa këngën e bariut dhe të rapsodit të vjetër.
Ata që i kanë pri këtij vjershëtari të ri janë tani të pjekur
dhe të djegur, prandaj mund të shpresohet se ndjenjat dhe
mendimet e tyre do t'i përmirësojë vetëm varri, në të cilin
shija e tyre është futur që moti. Hasan Hasani është i ri
dhe teksa po bën hapat e parë të krijimtarisë poetike dhe
është e nevojshme të bëhen përpjekje t'i tregohet se duhet
të kërkojë frymëzime të tjera dhe shprehje të reja.
Në vitin 1969, domethënë plot njëzet e pesë vite pas
fillimit të transformimeve të mëdha shoqërore, sociale,
morale, kulturore dhe, madje, artistike, që janë bërë në
jetën dhe në letërsinë e shqiptarëve të Ballkanit, Hasan
Hasani me ca prej paraardhësve të tij shpirtërorë po vazhdon
ta shohë jetën e tyre me sytë e mjegullisur të rilindësve
tanë të para-pavarësisë, të disa neoklasiçitëve të paspavarësisë
ose të asaj pjese të shkrimtarëve të emigracionit, që
mendojnë se shqiptarët jetojnë, mendojnë, ndjejnë dhe
shprehen si në kohën kur ata ishin banorë të këtyre trojeve.
As ai nuk ka marrë parasysh se rilindësit tanë kanë jetuar
në një kohë tjetër dhe në një situatë tjetër historike, e cila
i ka frymëzuar në mos edhe kushtëzuar ato dënesjet e tyre
të pandërprera, kurse neoklasiçitët në një formë shtetërore
të paperspektivë historike, e cila i ka nxitur të shikojnë
vetëm përmbrapa. Rilindësit e kanë këngëtuar bukurinë e
jetës bujqësore dhe baritore duke mos parë askund mjerim
e vuajtje pse kanë dashur t'ia forcojnë krenarinë bashkëvendësit
të vet të robëruar, kurse neoklasiçitët pse nuk
kanë pasur kurajën civile të kapen me problemet e kohës së
tyre.
Përkundër poetëve dhe shkrimtarëve tanë të rinj, që
shikojnë vetëm përpara, Hasan Hasani i ka kthyer sytë
vetëm përmbrapa, dhe ka lejuar t'i mbushen me lotë për
çdo gjë dhe çdo send që ia përkujton baçicat, ogiçat, këngët
e bjeshkës dhe dallgët e vërrinit. Në vjershat e tij ka gjetur
apoteozën ai stili i vjetër i jetës sonë, të cilin me aq përkushtim
e ka poetizuar Naim Frashëri në poemthin e tij B a g ë t i
96