SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAŁUSKICH

sultował szczegóły biograficzne odnoszące się do Walentego Kuczborskiego
(1525—1572) 25 .
JAŚKIEWICZ MIKOŁAJ (1717—1778), kanonik kilku kapituł, tłumacz
pisarz religijny, z kręgu poetów skupionych wokół J.A. Załuskiego
pod wpływem biskupa kijowskiego wydał Niepróżnujące próżnowanie
Franciszka Alojzego Muratowicza (1759) oraz przełożył na język polski
z tłumaczenia łacińskiego K. Fleury Wykład nauki chrześcijańskiej
J.B. Bossueta (1762) 26 .
JAWORSKI STANISŁAW (1711—1779), jezuita, filozof, opublikował
"sub auspiciis" J.A. Załuskiego Specimina litteraria laborum in Reipublicae
Orthodoxae... (1767), zbiorek mów i dysertacji odnoszących się do
zagadnień retoryki, filozofii Kartezjusza (którą refutował) oraz historii
Polski (do której miał podejście krytyczne) 27 .
JURKIEWICZ MARCELI (ok. 1735—1791), franciszkanin, materiał do
swych kazań, o których jemu współcześni pisali, że „prawdziwą wzbudzającą
wiarę, deistów błędne zbijają dowody, libertynów tępią zuchwałą
czelność innych kacerzy przewrotne niweczą błędy, a nadto mają nowoczesną
metodę kazania i posługują się czystym ojczystym językiem"
zbierał m.in. w Książnicy Załuskich. Wiele kazań Jurkiewicza ogłoszono
drukiem 28 .
KOLA DEMETRY (1699—1766), pijar, kolega J.A. Załuskiego ze
szkoły pijarskiej przełożył i ogłosił drukiem Nowy wielki dykcjonarz
[...] francuski, łaciński i polski... Piotra Daneta (1640-1709), t. 1: 1743,
t.2: 1745 korzystając z pomocy finansowej Antoniny z Zahorowskich
Zamoyskiej. Według Ch.G. Friesego J.A. Załuski miał skłonić Zamoyską
do sfinansowania przedruku Słownika P. Daneta wraz z przekładem
D. Koli 29 .
KONARSKI STANISŁAW (1700—1773), pijar, edytor Volumina Lequm
t 1—6, 1732—1739. Józef Andrzej Załuski nie tylko zaopatrzył
Stanisława Konarskiego w nieosiągalne skądinąd książki i udzielał mu
rad co do edytorskiego opracowania dzieła, ale także doglądał druku
tomu pierwszego i drugiego oraz pomagał w ich propagowaniu i rozprowadzaniu
30 .
25
F. Jaroszewicz do J.A. Załuskiego 1762 z dn. 4 VII Bibl. Nar. ms. syg. 1762.
26
Listy dedykacyjne do J.A. Załuskiego umieszczone w ww. książkach.
27
J.A. Załuski, op. cit., s. 50.
28
K. Kantak, Franciszkanie polscy t. II, Kraków 1938, s. 478; M. Jurkiewicz
do JA. Załuskiego Poznań 1767 z dn. 20 V Bibl. Nar. ms. syg. 3267 („Byłem tak
szczęśliwym mieszkając w Warszawie, żem w pozwolone dni, nawiedzając bibliotekę
publiczną z niezmiernym pożytkiem Królestwa otwartą, wiele do moich myśli
przednich wziął oświeceń z ksiąg wybornych tamże zebranych. Tchnę onychże duchem
i w moich kazaniach wielce zasilony [...]").
29
J.D. Janocki, [Ch.G. Friese], op. cit., s. 34.
30
Przedmowa S. Konarskiego do t. I Volumina Legum; Korespondencja J.A. Załuskiego
(listy S. Konarskiego, J. Jastrzębskiego, J. Rubinkowskiego i in); J.D. J a-
171