SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAŁUSKICH

Grądzki 40 . Załuski otrzymywał również publikacje z drukarń bazyliańskich
w Poczajowie i Supraślu. „Opusy" typografii poczajowskiej przesłał
w r. 1743 referendarzowi koronnemu kanclerz wielki litewski Jan
Fryderyk Sapieha. Książki z drukarni w Supraślu posyłał do kamienicy
daniłowiczowskiej biskup pińsko-turowski Jerzy Bułhak. Przesyłką książek
z drukarni akademickiej w Zamościu zajmowali się Paweł Łosiecki
oraz Stanisław Duńczewski, a z drukarni akademickiej w Poznaniu —
Klemens Kostka Herka. W r. 1729 druki z oficyny jezuickiej w Kaliszu
przesłał referendarzowi Gustaw Hanneberg 41 .
Korespondencja J.J. Załuskiego zawiera pewne i wiarygodne informacje
o przesyłaniu nowości książkowych z ośmiu oficyn drukarskich.
Gdyby założyć, że lwowscy i wileńscy korespondenci przekazywali Załuskiemu
książki ze wszystkich tłoczni znajdujących się w tych miastach,
co sugerują ich listy, można by tę liczbę podnieść do 13. Korespondencja
referendarza koronnego zawiera jednak duże luki; ponadto —
co zrozumiałe — nie zostały w listach do Załuskiego uwzględnione informacje
na temat produkcji drukarni warszawskich, gdyż sprawy te
omawiano na miejscu. Do wymienionych powyżej drukarni można by
dodać jeszcze te oficyny, w których drukował swoje prace, oraz te, które
były kierowane przez osoby z kręgu Biblioteki. Jest wysoce prawdopodobne,
że Załuski otrzymywał całą produkcję wydawniczą oficyn warszawskich:
pijarów, jezuitów oraz Wawrzyńca Mitzlera de Kolof. Możliwe,
iż w pewnych okresach Załuski odbierał również (mniej lub bardziej
regularnie) przesyłki z drukarni jezuickich z Poznania i Lublina, z typografii
karmelitów bosych w Berdyczowie, cystersów w Oliwie i misjonarzy
w Chełmie, z drukarni prymasowskiej w Łowiczu, z oficyn magnackich
w Nieświeżu i Podhorcach, a także z drukarni akademickich
w Krakowie 42 .
W nadsyłaniu wiadomości o nowych drukach oraz przekazywaniu ich
egzemplarzy do Biblioteki Załuskich autorzy książek uzupełniali typografów
i korespondentów Biblioteki. Zaprzyjaźnieni z Załuskimi pisarze
i uczeni pisali do niego listy z informacjami o tym, nad czym pracują,
lub też, jakie dzieła oddali „pod prasę". Informacje tego typu przekazywali
referendarzowi koronnemu m.in. jezuita Kasper Niesiecki, kano-
40
Zob. listy do J.A .Załuskiego M. Sikorskiego z roku 1753 i 1754 oraz A. Grądzkiego
z roku 1755 Bibl. Nar. ms. syg. 3253, 3254, 3255.
41
Listy do J.A. Załuskiego: J.F. Sapiehy, P. Łosieckiego, S. Duńczewskiego,
K. Herki, G. Henneberga Bibl. Nar. ms. syg. 3243, 3244, 3247, 3250, 3253 oraz Korespondencja
J.A. Załuskiego..., s. 13.
42
Między innymi prefektem drukarni jezuickiej w Warszawie był od roku
1762 bliski współpracownik Biblioteki — Franciszek Bohomolec. Załuski i Janocki
drukowali swoje prace m.in. w drukarniach pijarskiej i jezuickiej w Warszawie,
a także w akademickiej w Krakowie, karmelitów w Berdyczowie i misjonarzy w
Chełmie. Za radą J. A. Załuskiego jezuici w Poznaniu przedrukowali lus Publicum
Regni Poloniae M. Zalaszowskiego.
35