SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAŁUSKICH

Załuskiego, dwudziestoparoletni Bernard oraz nieznany z nazwiska ksiądz
kapelan 117 .
Jednakże dorywcze kierowanie do pracy w książnicy warszawskiej
osób z dworu Załuskich nie rozwiązywało sprawy zapewnienia pełnej
obsady bibliotecznej. Czasami z propozycją objęcia stanowiska bibliotekarzy
zwracali się do upatrzonego kandydata bracia Załuscy; kiedy indziej
osoby wprowadzające (Janocki lub ktoś z kręgu Biblioteki) lub
kandydaci — składali propozycje fundatorom. Załuscy proponowali zatrudnienie
w Książnicy swym młodym krewnym lub też tym urzędnikom
dworskim, którzy zdawali się być sposobnymi do pracy bibliotekarskiej;
za pośrednictwem współpracowników i korespondentów prowadzili
także poszukiwania kandydatów za granicą 118 .
Ważnym źródłem rekrutacji do pracy bibliotekarskiej byli studenci
z Lipska i Drezna, polecani Załuskim przez uczonych saskich. Janockiego
polecił twórcom fundacji Bogumił Henoch Jonisch, członek saskiej
komisji wojny; gdy w r. 1759 powstała konieczność opracowania katalogu
dubletów dla projektowanej aukcji, J.Ch. Gottsched i M.A. Troc — leksykograf
na uniwersytecie lipskim — poszukiwali dla biskupa kijowskiego
kandydatów do tej pracy. Kolejne listy w tej sprawie Troca do
Załuskiego w interesujący sposób naświetlają problemy i okoliczności
związane z rekrutacją personelu bibliotecznego 119 .
117
Listy J.A. Załuskiego do A. Dunin-Wąsowicza z r. 1767 Bibl. PAN w Krakowie
ms. syg. 1035. Zob. też A. Załuski do J. Załuskiego 12 X 1747 r. Bibl. Nar.
ms. syg. 3247.
118
J.E. Boehme do J.A. Załuskiego 11 X 1749 r. Bibl. Nar. ms. syg. 3249.
A.S. Załuski proponował bratu, by bibliotekarzami Książnicy byli akademicy krakowscy
(przeciwstawiając się w ten sposób jego koncepcji oddania Biblioteki jezuitom).
Zob. jego listy do J.A. Załuskiego 17 XI 1753 i 19 XII 1754 Bibl. Nar. ms.
syg. 3253, 3254.
119
M.A. Troc do J.A. Załuskiego list ndt. oraz Lipsk 18 V 1759 Bibl. Nar. ms.
syg. 3259, 3269. „Człowieka do drukowania katalogów życzyłbym sposobnego. Partacz
barziiej [!] zatrudni aniźli dopomoże. Dokładałem się w tym i inszych, jako
JMP Prof. Gotszeda [Johann Christoph Gottsched], lecz mi żadnego nie stawili.
Upatrzyłem pewnego Wichmana, który po świętach z Drezna powróci. Pisałem do
niego, ma chęć do tej służby, uprasza o podwyższenie pensji, osobną izbę i komorę,
i koszt podróży do Warszawy i nazad kiedyby się JWPD nie miał upodobać. Przy
tym wyprasza się z stołu z pokojowemi, rozumiejąc, że z lokajami jeść będzie, od
czego go jednak JWPD gratiam studiorum dyspensować będzie. Trudne dla niego
tu teraz wyżywienie i nieboraka naznaczone stipendia nie dochodzą. Przyjmie tę
służbę osobliwie, kiedy pensja cokolwiek pomkniona będzie. Radziłbym go do pańskiej
wygody, bo to człowiek w włoskim językach [!] jako i naukach ćwiczony.
Już kilka książek wydał, ba i refutacją przeciw sławnemu Formei napisał". (List
ndt.) „Między temi co się do usług JWPD odzywali, zaraz z początku mi się był
spodobał. P. Stewonki szlachcic węgierski, tylko że dla wojny tak prętko ojcowskiej
zasięgnąć nie mógł odpowiedzi. Tymczasem Wichmana i Kanclera przeszłemi
pocztami [!] namieniłem. Że zaś Stewonki list do ojca dostał, szkoda go przepominać,
bo po polsku umie, do tego łacinnik i poeta lepszy do tych dwóch, choć po
62