SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAŁUSKICH

Prusciarum... (1753), powstałego prawdopodobnie z inicjatywy założycieli
SOLIGNAC PIERRE JOSEPH (1687-1773) opublikował Histoire Generale
de Pologne, t. 1-5, 1750 (przekład niemiecki 1746-1765, przekład
polski 1763—1767) korzystając z księgozbioru lunewilskiego referendarza
koronnego; udostępnione przez Załuskiego książki pozostały w Lotaryngii
i znajdują się obecnie w bibliotece publicznej w Nancy 58 .
STADNICKI MICHAŁ (1732-1789), pijar, przedrukował z egzemplarza
Załuskich w 1769 r. Fidelis subditus seu de Institutione ad Sigismundum
Augustum Stanisława Orzechowskiego (1513-1566; dzieło to powstało
w latac 1543-1548, drukowane w r. 1584). Za zachętą A. Zamoyskiego
przedsięwziął kontynuację kroniki M. Kromera i przygotował
- opierając się m.in. na drukach i rękopisach Książnicy - pierwszy
tom, ale jego śmierć przerwała dalszą pracę 59 .
TOWlANSKI FELIKS (1720-1782) franciszkanin, pożyczył od
J.A. Załuskiego Życia świętych Polskich w celu przedrukowania; nie
znamy jednak takiej pracy Towiańskiego 60 .
TROC MICHAŁ ABRAHAM (zm. 1769), leksykograf, edytor. Bracia
Załuscy udzielili Trocowi pomocy w dwóch jego publikacjach: do tomu
drugiego dzieła Bibliotheca Polono-poetica, 1731. J.A. Załuski posłał rękopis
Ezopa nowego polskiego... Jana Stanisława Jabłonowskiego (1669-
—1731V do Nouveau Dictionnaire Francois Allemand et Polonois, t. 1—2,
1744—1747 A S Załuski wysłał „żupne i kruszcowe wyrazy", a J.A. Załuski
— książki na podstawie których Troc mógł opracować wyrazy
matematyczne filozoficzne i inne". Troc zajmował się wydaniem w Lipsku
Inwentarza Konstytucji Koronnych i Wielkiego Księstwa Litewskiego...,
1685, Macieja Marcjana Ładowskiego (zm. po 1715), które poprawił
i uzupełnił o lata 1683-1726 J.A. Załuski. Ponadto Troc opracował na
polecenie Załuskiego nie drukowany Catalogus omnium et singulorum
codicum manuscriptorum Zaluscianae Bibliothecae, 1757 61 .
57
Listy dedykacyjne zamieszczone w ww. książkach; J.A. Załuski, op. cit.,
s. 54, 58, 94, 105, 144, 157; S. S a l m on owic z, U progu Oświecenia w Toruniu.
Jerzy Piotr Schultz (1680—1748), historyk i politolog, „Wiek Oświecenia" 1978, s.
65, 66, 73-81.
58
J.D. Janocki [Ch.G. Friese], op. cit, s. 34; J.A. Załuski, op. cit,
s. 77; P. Boye, Le petit fonds Załuski de la Bibliotheąue publiąue de Nancy,
"Bulletin de la Societe d'Archeologie Lorraine" 1920; S. Gaber, Le fonds Załuski
de la bibliotheque publique de Nancy, „Annales de ITBst" 1975 ser. 5 e .
60
J.A. Załuski, op. cit, s. 9, 22, 117.
62
F. Towiański do J.A. Załuskiego Wilno 1759 z dn. 1 III Bibl. Nar. ms. syg.
3259
61
Przedmowy autora do ww. książek; Korespondencja J.A. Załuskiego..., s. 19;
listy A.S. Załuskiego do J.A. Załuskiego z dn. 6 V 1741 i 31 VIII 1741 Bibl. Nar.
ms. syg. 3241; J.D. Janocki [Ch.G. Friese], m.s. syg., s. 17, 34, 85; H. Lemke,
op. cit. s. 110, 113; P. Buchwald-Pelcowa, „Stare i „nowe" w czasach
saskich, s. 97-106, 125-127.
12 — J. Kozłowsk.l Szkice.. 177