SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAÅUSKICH

More documents

Recommendations

Info

I. Zasiąg zagranicznych kontaktów naukowych braci Załuskich i ich Biblioteki (do r. 1774) Torunia (Jana Christiana Laurera), a także księgarni Krzysztofa Różyckiego. Referendarz starał się również znać zawartość magazynów poszczególnych drukarń". W r. 1747 Biblioteka Załuskich podjęła starania, by uzyskać wykazy żyjących i zmarłych nauczycieli zakonnych i akademickich wraz z biblio- 18 R. Minzloff, op. cit., s. XLVIII; kartoteka zniszczonych rewindykatów Bibl. Nar.; listy do J.A. Załuskiego od G. Henneberga Kalisz 22 X 1728 i 27 III 1728 przedr. [w:] Korespondencja J.A. Załuskiego..., s. 9—13 oraz F. Petrykowskiego z lat 1752—1753 i J.S. Sapiehy 17 IV 1754 Bibl. ms. syg. 3252, 3253, 3254. 27
grafią ich rękopiśmiennych i wydanych drukiem prac. Już wcześniej — w r. 1731 — Marcin Waleszyński przesłał Załuskiemu „nomina et cognomina" zarówno profesorów wszystkich fakultetów Akademii Krakowskiej i klas Kolegium Nowodworskiego, jak i kolegów, scholarów, seniorów oraz niektórych dawnych i obecnych opiekunów Uniwersytetu 14 . W r. 1747 Kazimierz Palaszowski w Krakowie i Stanisław Duńczewski w Zamościu byli proszeni o sporządzenie katalogu „wszech Profesorów totius Universitatis ad praesens viventium suo Ordine et quo labore kiedy który innotuit in publicum" 15 . Na prośbę księdza referendarza jezuici — Stanisław Czapliński w Krakowie i Kazimierz Juraha-Giedroyć w Wilnie — zajęli się spisywaniem pozostawionych w manuskryptach dzieł ich współbraci z prowincji małopolskiej i litewskiej. Interesujące ich rękopisy były zgromadzone w krakowskim i wileńskim domu profesorów. Opracowanie K. Jurahy pt. Liste des publications des peres Jesuites de Lithuaniae depuis 1608—1728 in 4° znalazło się w Bibliotece Załuskich; los pracy S. Czaplińskiego nie jest znany' 8 . Przełamanie trudności, piętrzących się przed „egzekutorami" programu Biblioteki Załuskich, nie byłoby możliwe, gdyby referendarza nie nęciły tak podróże, gdyby nie był tak ciekaw nowych miejsc i nowych ludzi. Załuski był „istnym uosobieniem ruchliwości" 17 , nic nie było w stanie nasycić jego głodu nowych wrażeń i obserwacji. Jak rasowy bibliofil gotów był „znosić wszelkie trudy w poszukiwaniu upragnionych książek" 18 . Według sporządzonej przez siebie (niepełnej) listy referendarz był w 216 polskich miejscowościach 1 ". Jako powody swych wojaży podawał chęć odwiedzenia krewnych i znajomych w ich rodzinnych dworach; pragnienie zwiedzenia klasztorów i kościołów; obowiązki kościelne (wizytowanie dekanatu i diecezji, uczestniczenie w misjach i introdukcjach cudownych krucyfiksów, konsekrowanie kościołów i udzielanie święceń biskupom, koronowanie cudownych obrazów, udzielanie ślubów i pogrzebów); obowiązki państwowe (uczestniczenie w sejmach, Trybunałach Skarbowym i Koronnym, Radzie Senatu); chęć zobaczenia grobów świę- 14 List M. Waleszyńskiego do J.A. Załuskiego Kraków 2 IX 1731 przedr. [w:] Korespondencja..., s. 69; por. list tegoż z dn. 27 V 1731 Korespondencja..., s. 58. 15 Listy do J.A. Załuskiego K. Pałaszowskiego 12 III 1747 oraz S. Duńczewskiego 17 III 1747 Bibl. Nar. rns. syg. 3247. 16 J. Jarzęcka, J. Kozłowski, op. cit., s. 314; B. Natoński, Ciedroyć-Juraha Kazimierz, PSB, t. XI, s. 331; R. M i n z 1 o f f, op. cit. s. XIV. Por. równ. „Catalogus Jesuitarium Polonorum 1586—1711". Lat. Q IV 138 (kartoteka zniszczonych rewindykatów Bibl. Nar.). 17 Zob. P. Hazard, Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, Warszawa 1972, s. 227. 18 M. M a n t e u f f 1 o w a, Księgozbiór..., s. 342. 19 J.A. Załuski, Polska w obszernych swoich wiadomościach skrócona. Bibl. Nar. ms. syg. 3209. 28
Page 1 and 2: JAN KOZŁOWSKI SZKICE O DZIEJACH BI
Page 3 and 4: MONOGRAFIE Z DZIEJÓW NAUKI I TECHN
Page 5 and 6: KOMITET REDAKCYJNY MONOGRAFII Z DZI
Page 7 and 8: nowych źródeł okazuje się, że:
Page 9 and 10: w Bibliotece im. Sałtykowa-Szczedr
Page 11 and 12: nej Janockiego przechowuje Bibliote
Page 13 and 14: Ważnym źródłem do historii Bibl
Page 15 and 16: księgozbioru przekazano w darze li
Page 17 and 18: w trakcie realizacji — prace, jak
Page 19 and 20: — autorów książek do przesyła
Page 21 and 22: włocławski Bonifacy Erazm Szembek
Page 23 and 24: Przede wszystkim korzystali oni w p
Page 25 and 26: kacji, a apele ogłoszone w „Kuri
Page 27: nie) poszczególnych bibliotek. Wia
Page 31 and 32: i najrzadsze rękopisma pisarzy lub
Page 33 and 34: księgozbioru oraz o nowinach życi
Page 35 and 36: Jak świadczyłaby natomiast koresp
Page 37 and 38: nik Bonifacy Erazm Szembek, Jan Fry
Page 39 and 40: Jak się zdaje, książnica warszaw
Page 41 and 42: Książnica warszawska otrzymywała
Page 43 and 44: Według J.D. Janeckiego (1747 r.) c
Page 45 and 46: Starano się pożyczyć, zdobyć na
Page 47 and 48: Ricard De l'étude d'histoire jest
Page 49 and 50: przesyłano sobie wzajemnie wiadomo
Page 51 and 52: 2. Józef Andrzej Załuski. Portret
Page 53: 4. Zapiski J. A. Załuskiego na ksi
Page 56 and 57: 7. Biblioteka Załuskich. Sztych um
Page 58 and 59: 10. Emblemat przedstawiający zasł
Page 60 and 61: 12. Alegoria przedstawiająca dwie
Page 63 and 64: 16. Jasna Góra. Klasztor oo. Pauli
Page 65 and 66: 20. Fragment planu Warszawy z roku
Page 67 and 68: niu nakładu publikacji, informowan
Page 69 and 70: mienicy daniłowiczowskiej. Józef
Page 71 and 72: mi miłośnikami nauk także dzięk
Page 73 and 74: et vendibilis liber iste, i tam go
Page 75 and 76: Tabela 1 Kategoria osób związanyc
Page 77 and 78: wartość pałacowych księgozbior
Page 79 and 80:
Załuskiego, dwudziestoparoletni Be
Page 81 and 82:
1738—1744). Program tej ostatniej
Page 83 and 84:
skargi innych osób uprawiających
Page 85 and 86:
Załuskiego. Niezależnie od konkur
Page 87 and 88:
lukubracje, to jest czy oracyjkę,
Page 89 and 90:
gelehrten Sachen" streściły ją w
Page 91 and 92:
to ujawniło się m.in. w popularno
Page 93 and 94:
planie bibliotekę jako publicznie
Page 95 and 96:
TOWARZYSTWA NAUKOWE Andrzej i Józe
Page 97 and 98:
ozmowa miała miejsce w domu komisa
Page 99 and 100:
ym pożył, tedy bym fundował i pr
Page 101 and 102:
miała charakter naukowy bądź pop
Page 103 and 104:
LISTA STOWARZYSZONYCH Tabela 3 1748
Page 105 and 106:
JOJK° Koadjutorowi Wileńskiemu [J
Page 107 and 108:
Szansą zerwania z jednostronnym hu
Page 109 and 110:
wie tak znana, że Józef Dulski w
Page 111 and 112:
25 i nie wyższy niż 50 zł „spr
Page 113 and 114:
książkami wiele bibiliotek prywat
Page 115 and 116:
kowe nie dominują w sposób bezwzg
Page 117 and 118:
Bardzo trudno ustalić, o ile inicj
Page 119 and 120:
Marywil jednak pozostawał własno
Page 121 and 122:
Na szkicach S.B. Zuga widzimy budow
Page 123 and 124:
zbyt szybko, by dziś, na podstawie
Page 125 and 126:
kami z drutu; kratki chroniły zbio
Page 127 and 128:
torzy z kręgu Załuskiego, jak kan
Page 129 and 130:
dowisko, dla pracujących jako rozr
Page 131 and 132:
żawcę, by — ponieważ „wyjazd
Page 133 and 134:
dla chwytających przymrozków zda
Page 135 and 136:
Widoczność w salach bibliotecznyc
Page 137 and 138:
solując się czytaniem manuscript
Page 139 and 140:
Edukacji Narodowej 16 I 1774 r., w
Page 141 and 142:
Nasuwa się pytanie o przyczyny nie
Page 143 and 144:
ywając we Francji Załuski wtrąci
Page 145 and 146:
nych ksiąg najrzadszych Bibliotece
Page 147 and 148:
protektorzy fundacji — król, pry
Page 149 and 150:
W następstwie zmian w hierarchii k
Page 151 and 152:
tę decyzję. Wkrótce akcje antyje
Page 153 and 154:
nicą. Według diariusza sejmowego
Page 155 and 156:
dującego pomoc finansową (200 tys
Page 157 and 158:
podał, że z powodu swej działaln
Page 159 and 160:
nisława Augusta, m.in. sam król i
Page 161 and 162:
„Odebrałem list WMPana, na któr
Page 163 and 164:
ęku luterskich, co by nam szkodzi
Page 165 and 166:
z nim pojednał, odtąd potępiać
Page 167 and 168:
swoim uprzedzeniem, nie czytać moi
Page 169 and 170:
scholastycznych prądów w filozofi
Page 171 and 172:
assensu, a ten co więcej łoży po
Page 173 and 174:
„O pierwszym otwarciu publicznej,
Page 175 and 176:
Aneks 1 ZBIORY I KOLEKCJE BRACI ZA
Page 177 and 178:
GALERIA RZEŹB I PŁÓCIEN Bracia Z
Page 179 and 180:
ZBIORY KARTOGRAFICZNE Zbiory kartog
Page 181 and 182:
OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE Już w
Page 183 and 184:
BOHME JOHANN GOTTLOB (1717—1780),
Page 185 and 186:
J.F. Sapiehy, współautor (wraz z
Page 187 and 188:
wicza — także i korzystając ze
Page 189 and 190:
KRASZEWSKI JOZEF DANIEL (zm. 1758),
Page 191 and 192:
ska w wiadomościach swoich skróco
Page 193 and 194:
RADLIŃSKI JAKUB PAWEŁ (ok. 1690
Page 195 and 196:
UBERMANOWICZ SEBASTIAN (1698—1764
Page 197 and 198:
INDEKS NAZWISK Opuszczono nazwisko
Page 199 and 200:
Facciolati Jacopo 8, 172 Fasseau Ar
Page 201 and 202:
Langbein Lebrecht Gotthelf 172 Lass
Page 203 and 204:
Radliński Jakub 11, 20, 33, 36, 37
Page 205 and 206:
Zaise Veterus Petrus 9 Zakrzewski J
Page 207 and 208:
eaders from Warsaw and those living
Page 209 and 210:
(öffentliche Appelle um Hilfe und
Page 211 and 212:
SPIS ILUSTRACJI 1. Andrzej Stanisł
Page 213:
SPIS TREŚCI Wstęp 5 Rozdział I:
show all

SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAÅUSKICH

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAÅUSKICH