SZKICE O DZIEJACH BIBLIOTEKI ZAŁUSKICH

nie) poszczególnych bibliotek. Wiadomo, że odpowiedzi nadesłali do Warszawy
Fryderyk Engelke i Kasper Niesiecki (w r. 1732) oraz bibliotekarz
z Nieświeża Machnicki (w r. 1750); wiadomość o powierzonych mu zbiorach
obiecał (ok. 1755 r.) przekazać Janockiemu prefekt książnicy akademickiej
w Wilnie — Karol Jezierski. Osoby z kręgu Załuskiego przesyłały
też z własnej inicjatywy informacje o zawartości swoich lub znanych
sobie bibliotek. Na podstawie uzyskanych wiadomości referendarz
miał opracować ok. 1734 r. „traité des bibliotheques de Pologne" 11 .
Referendarz koronny starał się uzyskać drukowane i rękopiśmienne
katalogi bibliotek — krajowych i obcych. W Bibliotece Załuskich znajdowały
się rękopiśmienne katalogi księgozbiorów klasztornych (min.
z Warszawy, karmelitów bosych i misjonarzy oraz katalog rękopisów
archiwum prowincji T.J. w Wilnie), kapitulnych (z Gniezna i Włocławka),
uniwersyteckich (katalog rękopisów biblioteki Akademii Wileńskiej
oraz protokół rewizji dokonanej w 1680 r. w archiwum Akademii Krakowskiej,
obejmujący kilkaset dyplomów), dworskich (Radziwiłłów z Białej
i Nieświeża, Sapiehów z Kodnia, Jana Wielopolskiego z Obór, Józefa
Wandalina Mniszcha, Ossolińskich), a także katalogi bibliotek dyplomatów
obcych akredytowanych w Polsce — barona F.W. de Kinnera
(z 1755 r.) i markiza René de Paulmy d'Argensona (z 1760 r.). Biblioteka
Załuskich posiadała również kilkadziesiąt rękopiśmiennych katalogów
bibliotek zagranicznych: księgozbiorów ludzi nauki (m.in. Johanna Burcharda
Mencke; Heindricha von Bunau; Catalogus der spanischen und
portugisischen Biicher der gr. Briihlischen Bibliothek; Konrada Zachariasza
Uffenbacha; spis dzieł o Chinach z biblioteki misjonarza francuskiego
Jeana Francois Fouqueta) oraz bibliotek publicznych i królewskich
(m.in. Excepta ex Catalogo 24 vol. Catalogi universalis Bibliothecae
Casanatensis z Rzymu, spis rękopisów teologicznych biblioteki wiedeńskiej,
spis książek polskich biblioteki drezdeńskiej) 12 .
Załuski dążył także do tego, by w swoim warsztacie bibliotecznym
i bibliograficznym posiadać duży zbiór drukowanych i rękopiśmiennych
katalogów targów i aukcji księgarskich oraz zasobów książek, które posiadali
bibliopole. Wiadomo, że referendarz miał katalogi oficyn księgarskich
z Warszawy (Magdaleny z Soldadinich Domańskiej z 1738 r.
i Krzysztofa Nicolai z 1754 r.), ze Lwowa (Antoniego Hebanowskiego),
11
Ł. Kurdybacha, Stosunki kulturalne polsko-gdańskie w XVIII w. Gdańsk
1937, s. 17; list K. Niesieckiego do J.A. Załuskiego Lwów 26 XI 1732 zamieszczony
[w:] K. Tyszkowski, op. cit.; Auszug aus Herrn Machnicki Schreiben: von
dcm Zustande der jiirstlichen Radziwillischen Bibliothek, „Polnische Buchersaal",
Breslau 1756, s. 53—55; J.D. J a n o c k i, hexicon derer itztlebenden Gelehrten in
Polen, t. I, Breslau 1755, s. 62 nast.; listy do J.A. Załuskiego J.S. Sapiehy z dn.
19 VII 1749 i 25 II 1752 Bibl. Nar. ms. syg. 3249, 3252 oraz F. Salmona (Paryż)
4 VI 1734 przedr. [w:] Korespondencja J.A. Załuskiego..., s. 164.
12
Korespondencja J.A. Załuskiego, kartoteka zniszczonych rewindykatów Bibl.
Nar.; R. M i n z 1 o f f, op. cit.
26