Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

tnosta i zo{to besmrtnosta ne e mo`na na ovoj svet, tuku re~isi
sekoga{ mora da e rezervirana za nekoe drugo mesto.
Ako smrtta e ne{to dobro, toga{ koga Sokrat/Platon smeta
deka da se odzeme sopstveniot `ivot ne e dobro, se pojavuva protivre~nost.
Sigurno e ~udno, veli Platon, {to na lu|eto ne im se dopu{ta
samite da si storat dobro (samoubistvo), tuku treba da ~ekaat drug da
im bide dobrotvor. 239 Objasnuvaweto na taa protivre~nost e deka ~ovek
ne treba da se samoubiva pred bog da opredeli deka toa e potrebno, za-
{to bog se gri`i za nas i nie sme negova sopstvenost. 240 Platon prodol`uva:
Site tie {to pravilno ja gledaat filozofijata za ni{to drugo
ne se gri`at, osven da umrat i da bidat mrtvi. 241 A eve zo{to. Smrtta
e oddeluvawe na du{ata od teloto. 242 Filozofot ne se stremi kon
teloto i telesnite zadovolstva, tuku kon umiraweto, za{to koga e
osloboden od telesnite setila (sluh, vid, zadovolstvo i bolka), toga{
mo`e najdobro da razmisluva. 243 Vo toj slu~aj du{ata na filozofot najmnogu
go prezira teloto, bega od nego i bara da postoi sama za sebe.
Imeno, koga e zaedno so du{ata teloto ja voznemiruva i ne i dozvoluva
da se zdobie so vistinata i soznanieto. 244 Dodeka sme `ivi na soznanieto
mu se pribli`uvame smo dotolku, dokolku najmalku se dru`ime do
teloto, a vo celost samo so smrtta. I zarem ne e sme{no, ma` koj {to
cel `ivot se podgotvuval da bide najblisku do smrtta, koga taa doa|a -
239
Platon, Fajdon, Kultura, Skopje, 1990, str. 79.
240
Ibid, str. 80.
241
Ibid, str. 82-83.
242
Du{ata mu e sosema sli~na na bo`enstvoto i na besmrtnoto, na umnoto
i na ednolikoto, na neuni{tivoto, na ona {to ve~no ostanuva isto samo
po sebe, a teloto mu e najsli~no na ~ove~koto, na smrtnoto, na mnogulikoto,
na neumnoto, na smrtnoto, na ona {to nikoga{ ne ostanuva isto samo po sebe...
Koga ~ovek umira opredeleno mu e da mu se raspadne vidlivoto, teloto... A
du{ata, nevidlivoto, toa {to odi vo drug svet, blagodaren, ~ist i isto taka
nevidliv, vo vistinskiot Ad, kaj dobriot i umen bog. Platon, Fajdon, Kultura,
Skopje, 1990, str. 110.
243
Koga du{ata nabquduva ne{to, a se slu`i so teloto, so vidot, so
sluhot ili so koe i da e setilo (da se nabquduva ne{to preku teloto vsu{ost
zna~i da se nabquduva so setilata), toga{ taa se zavlekuva so teloto vo ne{ta
{to nikoga{ ne se isti, zaskituva samata, zbuneta e, i se vrti svesta kako da e
pijana i seto toa se slu~uva za{to se dopira do takvi ne{ta. A koga spituva
sama za sebe, taa odletuva onamu, vo ~istoto i ve~no bitie {to e besmrtno i
sekoga{ isto. Ibid, str. 108-109.
244
Teloto premnogu ne ispolnuva i so qubovni `elbi, so strasti, so
stravuvawa, so sekakvi prividenija i mnogu ludosti, taka {to navistina, {to
se veli, od nego ne mo`eme na sebe da si dojdeme nikoga{. I vojnite i buntovite
i bitkite ni{to drugo ne gi predizvikuva, tuku teloto i negovite `elbi.
Ibid, str. 86.
173