21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ceto A }e bide sklono da tvrdi<br />

deka tie pravedno se negovi, za-<br />

{to toj gi poseduva - toj le|itimno<br />

gi stek<strong>na</strong>l, toj gi zarabotil.<br />

Nozik<br />

primaren princip <strong>na</strong> pravdata<br />

ed<strong>na</strong>kvost so ogled <strong>na</strong><br />

legitimnoto ovlastuvawe 1133<br />

Za Nozik e relevanten samo<br />

dokazot za toa {to sme stek<strong>na</strong>le<br />

legitimno vo mi<strong>na</strong>toto: sega{nite<br />

obrasci <strong>na</strong> raspredelba, mora<br />

sami po sebe da bidat irelevantni<br />

za pravdata.<br />

no da tvrdi deka sopstvenosta i<br />

resursite treba pravedno da bidat<br />

tu|i, za{to <strong>na</strong> tie drugite tie im<br />

se mnogu popotrebni i ako tie ne<br />

bi gi imale, nivnite osnovni potrebi<br />

nema da bidat zadovoleni. 1132<br />

Rols<br />

primaren princip <strong>na</strong> pravdata<br />

ed<strong>na</strong>kvost so ogled <strong>na</strong><br />

potrebite 1134<br />

Negovoto sfa}awe <strong>na</strong> "<strong>na</strong>jlo{o<br />

stoe~kiot" del <strong>na</strong> zaednicata<br />

e sfa}aweto <strong>na</strong> onie ~ii potrebi<br />

se <strong>na</strong>jseriozni so ogled <strong>na</strong> nivniot<br />

dohod, bogatstvo i drugi dobra.<br />

Za Rols e irelevantno <strong>na</strong> koj<br />

<strong>na</strong>~in onie koi se vo te{ka polo-<br />

`ba do{le vo taa sostojba: pravdata<br />

se sostoi od sega{ni obrasci<br />

<strong>na</strong> raspredelba za koi mi<strong>na</strong>toto e<br />

irelevantno<br />

Zaedni~ko za niv e {to ni Nozik, nitu Rols vo objasnuvawe <strong>na</strong><br />

pravdata ne se povikuvaat <strong>na</strong> zaslugata, iako i liceto A i liceto B se<br />

povikuvale <strong>na</strong> toa: A i B se `alat <strong>na</strong> nepravda.<br />

O<strong>na</strong> <strong>na</strong> {to se `ali liceto<br />

A vo svoja sopstve<strong>na</strong> korist ne e<br />

samo deka ima pravo <strong>na</strong> toa {to go<br />

zarabotilo, tuku i deka toa go zaslu`uva<br />

vrz osnova <strong>na</strong> `ivotot posveten<br />

<strong>na</strong> te{ka rabota.<br />

O<strong>na</strong> <strong>na</strong> {to se `ali liceto<br />

B vo korist <strong>na</strong> siroma{nite i hendikepiranite<br />

e deka nivnoto siroma{tvo<br />

i hendikepiranost se<br />

nezaslu`eni, i ottamu neosnovani.<br />

1132<br />

Me|utoa <strong>na</strong>{ata pluralisti~ka kultura nema metod za odmeruvawe,<br />

nema racio<strong>na</strong>len kriterium za odlu~uvawe me|u ovie pretenzii zasnovani vrz<br />

le|itimnoto ovlastuvawe <strong>na</strong>sproti pretenziite zasnovani <strong>na</strong> potreba. Taka<br />

ovie dva vidovi pretenzii se nesomerlivi i metaforata <strong>na</strong> "odmertuvawe" <strong>na</strong><br />

moralnite pretenzii ne e samo neadekvat<strong>na</strong>, tuku i pogre{<strong>na</strong>.<br />

1133<br />

Nozik tvrdi deka "sopstvenosta <strong>na</strong> edno lice e praved<strong>na</strong> ako toa<br />

ima pravo <strong>na</strong> nea vrz osnova <strong>na</strong> principot <strong>na</strong> pravdata pri steknuvaweto i<br />

prenosot..."<br />

1134<br />

Spored Rols, "op{testvenite i ekonomski need<strong>na</strong>kvosti treba da<br />

se utredat taka {to <strong>na</strong>jpove}e korist }e imaat onie koi se vo <strong>na</strong>jnepovol<strong>na</strong><br />

polo`ba".<br />

585

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!