Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

Me|utoa
~ovek od iskustvo se uveril deka na ovoj svet trajno najgolemo
dobro, trajna, ve~na sre}a ne postoi (postoi samo postojana glad i `ed
za sre}a). A bidej}i postoi samo momentno, minlivo najgolemo dobro
(sre}a) negoviot streme` se naso~i kon posakuvanata ve~nost, kon ona
{to mo`e samo da se zamisli no vo materijalen oblik ne mo`e i da se
ostvari, kon ve~nosta, koja ako ja nema na ovoj, sigurno ja ima na nekoj
drug, na "onoj svet." Razumniot ~ovek od iskustvo se uveril i vo toa
deka ako na onoj svet ne mo`eme da se protneme kako materija, tamu ne
mo`eme da gi protneme nitu materijalnite dobra, tuku samo eventualno
na{iot duh i nematerijalnite duhovni dobra. Ednostavno na onoj
svet ne mo`e da odi teloto i so nego poivrzanite instinkti, nagoni i
strasti, odnosno bilo kakvi zadovolstva i bolki obremeneti od stav i
nade`. I ako e toa taka, toga{ samo ona {to trae ve~no - duhot mora da
e apsolutno dobro, a ona {to se raspa|a - materijata mora da e apsolutno
zlo. Zaklu~ok: najgolemoto dobro = sre}ata e samo toa {to e
ve~no - du{ata. Du{ata oslobodena od zadovolstvata i bolkite na teloto
i ottamu od svoite motivi za nego - stravot i nade`ta. Ili poinaku
du{ata e najgolemo dobro: du{a = najgolemo dobro = sre}a = ve~nost
(ve~nost vo koja ne vleguva pretstavata za vremeto, kako bezvremena
postojanost, kako trajna sre}na sega{nost celosno oslobodena od minatoto
i idninata, kako sre}na ~ista beskone~nost vo koja ne vleguva ni
pretstavata za prostorot - za po~etokot i krajot, nitu pak pretstavata
za dvi`eweto - za nastanuvaweto i is~eznuvaweto).
Arno ama
na ovoj svet postoele i }e postojat nepravedni du{i koi motivirani
od strav i nade` pravej}i dobro za sebe, pravele zlo za drugite!
Ottamu, ako site, t.e. i nepravednite du{i stanuvaat sre}ni so toa {to
}e se preselat vo ve~nosta, toga{ vo nea se preseluva i nepravdata, i
ottamu mora da va`i i ravenstvoto: sekoja du{a (pravedna i nepravedna)
= najgolemo dobro = sre}a = ve~nost.
Vo toj slu~aj propa|a potrebata da se bide praveden na ovoj, za-
{to site }e bidat sre}ni na onoj svet. No takvata zamisla e inkopatibilna
so na{iot um koj vpro~em i ja sozdal pretstavata za pravdata.
Zatoa e potrebno ili celosno bri{ewe na na{eto sfa}awe na poimite
pravda i nepravda ili itno preo|awe kon selekcija na du{ite za ispra}awe
na onoj svet spored nekoj drug, za nas dosega nepoznat bo`eststven
kriterium koj ne smee da bide - porane{nite motivi na du{ata i
nejzinite minati zaslugi koi i vremenski i prostorno bile, se, i }e
bidat predopredeleni od teloto (na{eto ili tu|o - seedno).
Te{ka zada~a zarem ne. Od nejzinoto re{avawe zavisi vistinata
za ona {to e i ona {to treba da bide, za pravoto i pravdata, vistina
koja mo`e da ja re{i samo filozofijata na pravoto.
6