21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

8 - Pravda e koga lu|eto se odnesuvaat vo soglasnost so pravilata<br />

koi se propi{ani so zakonskite i osta<strong>na</strong>tite pravni akti.<br />

9 - Pravda e zadovoluvawe <strong>na</strong> odredeni pojavi i odnesuvawa <strong>na</strong><br />

lu|eto. ^esto se zapra{uvame dali pravdata e zadovole<strong>na</strong>. Za da bide<br />

zadovole<strong>na</strong> pravdata postojat pove}e normi odnosno aspekti, vo zavisnost<br />

od a<strong>na</strong>liziraweto <strong>na</strong> problemot, slu~ajot, <strong>na</strong>stanot.<br />

10 - Pravda e seto o<strong>na</strong> {to treba da go re{i <strong>na</strong>{iot pravosuden<br />

sistem (i drugite pomo{ni institucii) preku instituciite <strong>na</strong> sistemot,<br />

za sekoe o<strong>na</strong> {to e nepravo ili poto~no da se za{titi preku institucijata<br />

pravda: `ivotot, dostoinstvoto, moralot, socijalata, krimi<strong>na</strong>lnite<br />

dejnosti i sé drugo {to e povrzano so ne<strong>pravoto</strong>, a u{te poto~no<br />

ako nekoj e vinoven, preku pravedno sudewe - proces, da se izre~e<br />

pravi~<strong>na</strong> sankcija ili sli~no.<br />

11 - Pravda kako poim e prili~no {irok i e nevozmo`no da se<br />

odredi to~no bez da se zaluta vo subjektivizmot <strong>na</strong> negovoto odreduvawe.<br />

Taka mo`e da zboruvame za pravda vo prav<strong>na</strong> smisla t.e po~ituvawe<br />

<strong>na</strong> pravdata preku po~ituvawe <strong>na</strong> pravnite normii obratno postapuvawe<br />

nepravedno so kr{ewe <strong>na</strong> postoe~kite pravni propisi vo ed<strong>na</strong><br />

dade<strong>na</strong> dr`ava. Pokraj pravda od pravnoto gledi{te bi dodal deka postoi<br />

i "li~<strong>na</strong> pravda" koja vo sebe gi sodr`i nu`no vrednostite<br />

koi{to se vtemeluvaat vo samata li~nost i vo gradeweto <strong>na</strong> svesta za<br />

pravdata preku obrazovanieto i vospitanieto koe{to go dobiva istata.<br />

Koga ve}e bi trebalo da ja objasnime pravdata ili barem samo da ja<br />

poso~ime a<strong>na</strong>logno <strong>na</strong> pravdata vo smisla <strong>na</strong> pravnite propisi; pravdata<br />

vo smisla <strong>na</strong> li~<strong>na</strong>ta pravda mo`eme da ja poso~ime i op{testve<strong>na</strong>ta<br />

pravda koja{to vo sebe vpriema o~ekuvawata <strong>na</strong> zaednicata, op{testvoto<br />

vo celi<strong>na</strong> za toa {to e po`elno, prifatlivo kako i {to bi trebalo<br />

da ~ini, pravi, a {to ne.<br />

12 - Pravdata e objektivni i realno sogleduvawe <strong>na</strong> faktite za<br />

ed<strong>na</strong> situacija. Taa e <strong>na</strong>jsvetata rabota vo `ivotot, da bide{ pravi~en<br />

za mene z<strong>na</strong>~i da postoi{. Temelot <strong>na</strong> sekoj poedine~en `ivot, <strong>na</strong> semejstvoto,<br />

organizaciite, instituciite i sekoja dr`ava mora da bide<br />

pravdata.<br />

13 - Pod pravda podrazbirame sistem <strong>na</strong> vrednosti, odnesuvawa,<br />

moralni normi koi treba da gi poseduvaat poedincite. Za nekoj da bide<br />

pravi~en i da mo`e da go po~ituva poimot pravda treba da gi poseduva<br />

tie vrednosti i normi <strong>na</strong> odnesuvawe koi se prifateni vo dadenot<br />

op{testvo. Me|utoa, op{testvoto treba da vozvra}a <strong>na</strong> tie poedinci<br />

koi go po~ituvaat sistemot <strong>na</strong> normi i vrednosti, da se odnesuva pravi-<br />

~no kon niv, da go <strong>na</strong>graduva nivnoto odnesuvawe, da gi u<strong>na</strong>preduva, a ne<br />

da gi u<strong>na</strong>zaduva. Isto taka, smetam deka treba pravi~no op{testvoto da<br />

se odnesuva kon poedincite koi so makotrp<strong>na</strong> rabota i trud stig<strong>na</strong>le<br />

do nekoja pozicija vo `ivotot, a ne so la`ewe i proneveri. Vo <strong>na</strong>{iot<br />

op{testven sistem ne se po~ituva trudot <strong>na</strong> drugite, mo`ebi i zatoa<br />

imame pote{kotii vo definiraweto <strong>na</strong> poimot pravda. Za da mo`e po-<br />

62

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!