Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

Zaradi poblisko osvetluvawe do negovite stavovi, kako i zaradi
dobli`uvawe do stavovite na drugite pova`ni anti~ki misliteli
po ova pra{awe ovde }e bide od golema korist da se navedat izvornonekolku
vpe~atlivi mesta od dijalozite izneseni vo deloto Dr`ava na
Platon.
Kefal 583 otkako konstatira deka ...nepravedniot na ovoj svet
mora da otpla}a kazna na onoj svet... Samiot ~ovek, bilo poradi stare-
~ka slabost, ili, - bidej}i e ve}e poblizu do onoj svet, nekako pove}e
podrazmisluva na tie ne{ta: taka stanuva ispolnet so somnenie i u`as,
pa razmisluva i pra{uva - dali nekomu sum mu pri~inil nekakva nepravda?
Ako pronajde vo sopstveniot `ivot pove}e nepravedni dela, ovoj
~esto se budi od son, kako decata, i u`asnat `ivee vo o~ekuvawe na zlo.
Ako pak sigurno znae deka nema napraveno nikakva nepravda, toga{
slatka nade` postojano go krepi... 584
Sokrat: ...dali e visatina, kako {to velime deka pravednosta
ednostavno se sostoi vo toa - taka da se vrati ne{to, kako {to se zelo
od nekogo, ili, vakvoto ne{to ponekoga{ e prevedno, a ponekoga{ nepravedno?
Na primer: Ako nekoj primi od prijatel, koj e razumen, oru-
`je, potoa ovoj ako poludi i si go bara oru`jeto, - sekoj bi rekol deka
nikako ne smee da mu se dade, i deka voop{to ne bi bil praveden onoj
koj }e mu go vrati, nitu, ako nekoj posaka da mu ja ka`e celata vistina
na takviot ~ovek i vo takva sostojba?
Neli ne dr`i taa opredelba za pravednosta: - da se govori vistina
i da se vrati ona koe nekoj go primil! 585
Polemarh: ...Pravedno e sekomu da mu se vrati dolgot! 586
Sokrat: ...Zna~i pravedno e sekomu da mu se dade ona {to mu pripa|a!
Tokmu toa (Simonid) go narekol dolg.
... govorevme deka - pravedno e na prijatelot da mu pravi{ dobro,
a na neprijatelot lo{o? Sega pak kon ova da se dodade i da se
ka`e: pravedno e da mu se pravi dobro na prijatelot, bidej}i e dobar, a
zlo na neprijatelot bidej}i e lo{? 587
So ova se soglasi Polemarh.
deat... Toj tvrdi deka vo politikata ne caruvaat doblesti i ideali, tuku ona
{to im e sprotivno: maliot prestapnik (adikos) koj samo edna{ ukral strogo
se kaznuva, a golemiot mo`e da gi vr{i site nepravdi, no sekoga{ nekazneto i
na svoja golema korist. Ottamu, potekna i plebejskata izreka: "Dat veniam corvis,
vaxat censura columbus" (Na gavranite im se prostuva, golubite se stavaat
na maki). Tadi}, Lj. op. cit. str. 33.
583
Tatko na Polemarh.
584
Platon, Politeja, Tri, Skopje, 2002, str. 81-82
336
585
Ibid, str. 82.
586
Ibid, str. 83.
587
Ibid, str. 88.