21.11.2015 Views

Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

i ka`alo deka nemu mu pripa|a pogolemo par~e, za{to ima sini o~i,<br />

toa bi se otfrlilo kako irelevantno (osven ako ne se priz<strong>na</strong>t dopolnitelni<br />

primesi).<br />

Spored toa, aristotelovecot go pretpostavuva egalitarniot<br />

poim kako osnova: ed<strong>na</strong>kvata raspredelba i za nego e praved<strong>na</strong> ako nema<br />

pri~ini koi govorat protiv nea. Zatoa e pogre{no, veli Tagendat,<br />

koga se pravat obidi <strong>na</strong> egalitar<strong>na</strong>ta pozicija da í se <strong>na</strong>metne nu`nost<br />

<strong>na</strong> primarno doka`uvawe. Na egalitar<strong>na</strong>ta pozicija po sebe ne i treba<br />

dokaz: nu`nost <strong>na</strong> doka`uvaweto - onus probandi - e <strong>na</strong> drugata stra<strong>na</strong>.<br />

Prvata alter<strong>na</strong>tiva koja se postavuva pri nekoja raspredelba e dali<br />

taa treba da bide samovol<strong>na</strong> ili nesamovol<strong>na</strong>? Ako ne e samovol<strong>na</strong> se<br />

sledi nekoe objektivno merilo. So toa se vleguva <strong>na</strong> podra~jeto <strong>na</strong><br />

ed<strong>na</strong>kvoto koe se odrazuva i za Aristotel. Aristotelovecot razlikuva<br />

samo razli~ni klasi koi ja ograni~uvaat ed<strong>na</strong>kvosta, me|utoa vo ramkite<br />

<strong>na</strong> sekoja klasa taa se odrazuva. Duri podoc<strong>na</strong>, koga nekoja pri-<br />

~i<strong>na</strong> za need<strong>na</strong>kva raspredelba izgleda plauzibil<strong>na</strong>, onoj koj sepak ja<br />

smeta isprav<strong>na</strong> ed<strong>na</strong>kvata raspredelba dospeva vo situacija da mora da<br />

ja doka`uva, z<strong>na</strong>~i samo relativno so ogled <strong>na</strong> nekoe ograni~uvawe <strong>na</strong><br />

svojata pozicija koja ve}e se ~ini deka e doka`a<strong>na</strong>. 1144<br />

Potoa Tagendat si go postavuva pra{aweto: dali imame pri~ini<br />

za ograni~uvawe <strong>na</strong> egalitarniot poim? i ved<strong>na</strong>{ poso~uva deka za<br />

odgovorot <strong>na</strong> toa pra{awe e va`no razlikuvaweto <strong>na</strong> o<strong>na</strong> {to toj go <strong>na</strong>rekuva<br />

primar<strong>na</strong> i sekundar<strong>na</strong> diskrimi<strong>na</strong>cija. Vo primar<strong>na</strong> diskrimi<strong>na</strong>cija<br />

go svrstuva o<strong>na</strong> {to e dadeno koga }e se pretpostavi deka postoi<br />

prethodno vrednosno razgrani~uvawe me|u lu|eto. Od toj vid<br />

be{e povikuvaweto <strong>na</strong> deteto <strong>na</strong> negovoto prvorodstvo. Na toa mu soodvetstvuvaat<br />

istoriski poz<strong>na</strong>tite diskrimi<strong>na</strong>cii: belite se povredni<br />

od oboenite, `enite se pomalku vredni i toj konstatira deka primarnoto<br />

diskriminirawe pove}e ne mo`e da se vtemeli. 1145<br />

Pod sekundarno diskriminirawegi podrazbira site formi <strong>na</strong><br />

1144<br />

Tugendhat, E. op. cit., str. 322-323. Protiv ovoj vid diskrimi<strong>na</strong>cija<br />

se bore{e Marin Luter King (d-r po filozofija, roden vo 1929, a ubien vo<br />

Memfis, Tenesi <strong>na</strong> 4. 04. 1968), koj vele{e: Imav eden son... Sonuvav deka eden<br />

den <strong>na</strong> crvenkastite rit~iwa <strong>na</strong> Xorxija sinovite <strong>na</strong> nekoga{nite robovi i<br />

sinovite <strong>na</strong> nekoga{nite robovladeteli }e sedat <strong>na</strong> zaedni~kata masa <strong>na</strong> bratstvoto...<br />

Sonuvav deka eden den moite ~etiri deca }e `iveat kako pripadnici<br />

<strong>na</strong> <strong>na</strong>cija <strong>na</strong> koja nema da im se sudi spored bojata <strong>na</strong> ko`ata, tuku spored<br />

zaslu|ite... So toa ubeduvawe se vra}am <strong>na</strong> jug za{to ova }e ni ovozmo`i od<br />

okeanot <strong>na</strong> o~aj da iscedime kapka <strong>na</strong>de`..." So ovie zborovi im se obrati<br />

Martin Luter King vo Va{ington (1963) nudej}i im <strong>na</strong> svoite bra}a crnci <strong>na</strong><br />

krajot <strong>na</strong> tunelot svetlost, vo vreme koga vo Alabama nitu eden crnec ne smeel<br />

da vleze vo bel park, da pie voda od bela ~e{ma, a taksistite ne primaa vo<br />

svoite vozila ku~iwa bez razlika dali se so ~etiri ili so dve noze.<br />

1145<br />

Ibid, str. 324.<br />

595

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!