Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)
21.11.2015 • Views
Share Embed Flag

Dejan Sulejmanov - Filozofija na pravoto (p. 909)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
zoransulejmanov

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Kakvi motivi ili <strong>na</strong>meri dobrata volja ja pravat dobra? Edinstven<br />

motiv <strong>na</strong> dobrata volja e svojata dol`nost da ja ispolnuva zaradi<br />

ispolnuvawe <strong>na</strong> dol`nosta. 895 Bez ogled {to <strong>na</strong>meravala da stori, toa e<br />

za{to e nejzi<strong>na</strong> dol`nost. ^ovekot, vsu{nost, mo`e da go pravi o<strong>na</strong><br />

{to e negova dol`nost i od sosema drugi motivi. Trgovecot koj go vra-<br />

}a to~niot iznos <strong>na</strong> pari mo`e da bide ~esen ne zatoa {to negova dol-<br />

`nost e da bide ~esen, tuku zatoa {to ~esnosta se ispa}a preku pribavuvawe<br />

<strong>na</strong> mu{terii i zgolemuvawe <strong>na</strong> profitot. No ovde e va`no da se<br />

<strong>na</strong>pomne deka ne samo {to dol`nosta mo`e da se vr{i od egoisti~ki<br />

pobudi, tuku {to dol`nosta mo`e da se pravi i od altruisti~ki pobudi<br />

koi, me|utoa, poteknuvaat od sklonostite. Dokolku po priroda sum<br />

dru`equbivo, veselo, qubezno lice koe u`iva vo toa da im pomaga <strong>na</strong><br />

drugite, moite altruisti~ki dela, koi mo`at da bidat o<strong>na</strong> {to vsu{-<br />

nost dol`nosta od mene go bara, mo`at da bidat storeni ne zatoa {to<br />

dol`nosta gi bara, tuku zatoa {to poseduvam sklonost <strong>na</strong> toj <strong>na</strong>~in da<br />

se odnesuvam - jas vo toa u`ivam. Dokolku e taka, toga{ mojata volja vo<br />

kraen slu~aj ne e dobra, tuku ed<strong>na</strong>kva kako da sum deluval od li~en int-<br />

895<br />

Idejata za ovoj stav <strong>na</strong> Kant se izveduva od u~eweto <strong>na</strong> Konfu~ie.<br />

Spored konfu~ijanstvoto ~ovek <strong>na</strong> jen-ot e "~ovek koj sakaj}i da se odr`i sebesi<br />

gi odr`uva drugite, koj sakaj}i da se razvie sebesi gi razviva drugite."<br />

So drugi zborovi: "Pravi mu go <strong>na</strong> drugite o<strong>na</strong> {to go saka{ i za sebe." Toa e<br />

pozitiv<strong>na</strong>ta stra<strong>na</strong> <strong>na</strong> manifestirawe <strong>na</strong> jen-ot koja Konfi~ie ja <strong>na</strong>rekuva<br />

shung ili "sovesnost sprema drugite." A negativniot vid koj Konfu~ie go <strong>na</strong>rekol<br />

shu, ili "altruizam" e: "Ne pravi mu go <strong>na</strong> drug o<strong>na</strong> {to ne go saka{ i za<br />

sebe." Praktikata kako celi<strong>na</strong> se <strong>na</strong>rekuva chug i shu, t.e. <strong>na</strong>~in <strong>na</strong> manifestirawe<br />

<strong>na</strong> jen-ot koj vodi kon izvr{uvawe <strong>na</strong> ~ovekovata odgovornost i dol-<br />

`nosti vo op{testvoto {to go pravi svojstvoto <strong>na</strong> ispravosta (yi). Na~elo <strong>na</strong><br />

jen-ot podocne`nite konfi~ianci im bilo poz<strong>na</strong>to kako "<strong>na</strong>~elo <strong>na</strong> primenuvawe<br />

<strong>na</strong> ar{inot," kade {to ar{inot za odreduvawe <strong>na</strong> povedenieto e vo ~ovekovoto<br />

jas, a ne vo drugi ne{ta.Od ideajta <strong>na</strong> ispravnosta konfi~ijancite ja<br />

izvele idejata <strong>na</strong> "deluvawe zaradi ni{to." ^ovekot treba da go pravi o<strong>na</strong><br />

{to treba da se pravi <strong>na</strong>prosto, za{to toa e moralno ispravno da se pravi, a<br />

ne od nekoi motivi <strong>na</strong>dvor od ovoj moralen motiv, bidej}i redosta <strong>na</strong> o<strong>na</strong> {to<br />

treba da go pravi e zasnovano vo samoto deluvawe, a ne vo <strong>na</strong>dvore{nite rezultati.<br />

Ili poi<strong>na</strong>ku, ako ja vr{ime svojata dol`nost, taa dol`nost so samiot<br />

<strong>na</strong>{ akt e moralno ostvare<strong>na</strong>, bez ogled <strong>na</strong> <strong>na</strong>dvore{niot uspeh ili neuspeh <strong>na</strong><br />

<strong>na</strong>{eto deluvawe. Posledicata od toa e deka sekoga{ }e bideme oslobodeni od<br />

trepereweto za uspehot ili stravot od neuspehot, pa }e bideme sre}ni. 895<br />

Ottamu, ne e te{ko da se zaklu~i deka za konfu~anizmot is<strong>pravoto</strong> se sostoi<br />

vo toa da se vr{i dol`nosta samo zaradi dol`nost oslobode<strong>na</strong> od bilo kakvi<br />

interesi, {to z<strong>na</strong>~i od sekakvi stravovi i <strong>na</strong>de`i. Spored toa, sre}en e samo<br />

onoj {to nema interesi, t.e {to od ni{to ne pla{i i <strong>na</strong> ni{to ne se <strong>na</strong>deva i<br />

vo takva du{ev<strong>na</strong> sostojba raboti motiviran od ni{to za ispolnuvawe <strong>na</strong> nekakov<br />

moralen ideal.<br />

470

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!