Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

men, zodat ze ook een enkele keer iets ten voordele van sommige
joodse medeburgers konden regelen – maar ja, van wie dan wel en
van wie niet – of was het beter om tegen de moffen te zeggen: ‘Als
je wat wilt regelen, doe je het maar zelf. Wij steken geen poot voor
jullie uit.’ Meester Visser, dat was Meester Lodewijk Ernst Visser,
die een week geleden vanwege zijn jood-zijn had moeten aftreden
als president van de Hoge Raad, werd gevraagd om, nu hij immers
tijd kreeg, voorzitter van de Joodse Raad te worden, maar hij
weigerde apert. Hij wilde niets met de Raad te maken hebben. Hij
veroordeelde iedere vorm van samenwerking met de Duitsers. Nu
was van sommigen van de leden van de Raad de rol op z’n minst
dubieus. Maar er waren er ook die met gevaar voor eigen leven
beslist goed werk deden. Zoals bijvoorbeeld Walter Süskind.
Tjalling en Arie waren het erover eens dat het qua principe in
elk geval beter was om te zeggen: ‘Zoek het zelf maar uit.’ Maar
in de praktijk?
Ook kwam de grote razzia op het Jonas Daniël Meijerplein
aan de orde, met de sympathieke proteststakingen die erop waren
gevolgd, en de daar weer op volgende razzia’s in andere delen
van Amsterdam. En de hatelijke bordjes die je steeds op weer
nieuwe plekken zag verschijnen met teksten als joden niet gewenscht,
of zoals bij het Rembrandthuis: Juden Viertel. En bij
de fabrieken van Zwanenberg: Juden und Judenknechten ist der
Zutritt zur Fabrik verboten.
‘Hoe is het met je schoonouders Tjalling? Je ouders, Tsinegolde?’
vroeg Arie.
‘We hebben er bij ze op aangedrongen te gaan onderduiken.
Alleen, we weten geen geschikt adres. We hebben ze nu tenminste
zover dat ze over een paar dagen hiernaartoe komen. Nieuwer-Amstel
lijkt ons veiliger dan Amsterdam. Maar als ze bij een
huis aan huis razzia in de Harmoniehof niet in hun eigen huis
worden aangetroffen, zal dit wel zo’n beetje de eerste plek zijn
waar gezocht wordt.’
Arie knikte bedachtzaam. ‘Het gaat om vier volwassenen, is
het niet?’
111
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 111 27-02-13 10:30