Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

‘Je bent een schat.’
Ze kwam met het boemeltje en bracht zoals afgesproken haar
Leica mee. Dat had Tjalling niet hoeven vragen, want Emmy en
haar fototoestel waren zo onafscheidelijk dat haar collega’s haar
Emmy-Leica noemden. Emmy-leica fotografeerde Zou-leica op
een slimme manier, vanuit een slimme hoek, met een slimme
achtergrond, en een slimme belichting. Pasfoto-idee, maar zo dat
de neus net iets minder groot en net iets rechter leek, de haarinplant
net iets minder joods, en de hele Zouleika-Tsinegolde net
iets langer. Ook van de kinderen maakte ze voor de zekerheid
soortgelijke foto’s voor het geval de Duitsers ineens ook een identiteitsbewijs
zouden verlangen van wie jonger was dan veertien.
Emmy zat in hetzelfde schuitje als Tsinegolde. Ook joods,
ook gehuwd met een niet-jood, al was dat pas sinds een paar
maanden, en wel met de veelzijdige kunstenaar Dick Elffers.
Dat trouwen was mooi op tijd gebeurd, want op 27 maart 1942
zouden de Neurenbergerwetten ook in Nederland worden ingevoerd,
en vanaf dat moment zou het verboden zijn: een huwelijk
tussen een jood en een niet-jood.
Ze leken een beetje op elkaar, Emmy en Tsinegolde. Wie hen
niet goed kende, zag ze wel voor zusjes aan. Na de fotografeersessie,
zette Tsinegolde thee. De drie volwassenen zaten nog een
poos rond de tafel. Natuurlijk kwam het gesprek op alsmaar die
alsmaar nieuwe verordeningen. Zoals de A- of B-formulieren die
iedereen moest invullen. Dat kwam erop neer dat je moest verklaren
of ariër te zijn, of geheel of gedeeltelijk jood. En wanneer
was je jood, volgens het Duitse Rijk? Wel, iedereen die een joodse
grootouder had, was jood. Nogal merkwaardig, als je bedacht
dat volgens deze definitie waarschijnlijk de helft van de Duitsers
jood was, zo niet alle Duitsers. De man zelf van wie Tsinegolde
de naam niet wenste uit te spreken, kon al helemaal niet bewijzen
dat hij vier niet-joodse grootouders had. Zijn grootmoeder
van vaders kant had namelijk geen idee waar ze het zaad had
opgedaan dat na vermenging met haar eicel de vader had geproduceerd
van haar kleinzoon. Natuurlijk ging het ook over de
secretarissen-generaal, die zo volgzaam alles maar deden wat de
86
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 86 27-02-13 10:30