Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

Nog wel een week na het partijtje gingen de gesprekken op
het schoolplein erover. ‘Ik mocht op de rug van de draak zitten.
En de draak dat was meneer Idsinga!’ ‘En mevrouw Idsinga was
Roswita, een jonkvrouw met een punthoed op. Ze stond op de
keukentrap en keek uit haar torenraam of ik er al aankwam, want
ik mocht de prins zijn.’
Ondanks de goed doordachte voorbereidingen was er tijdens
dat partijtje van 1943 een wanklank. Hij werd geuit bij het stoelendansen.
De ronde tafel was in de muziekkamer gezet, Tsinegolde
speelde melodietjes op de viool en liep al strijkend en zingend
als een Steh- of Wandergeigerin in grote cirkels rond twee
rijen met de ruggen tegen elkaar staande stoelen. De kinderen
liepen in een iets kleinere kring om de stoelen heen, en als de
muziek stopte – dat gebeurde heel abrupt – moest ieder kind snel
een stoel zoeken. De essentie van stoelendans is dat er altijd één
stoel te weinig is. Wie geen zitplaats weet te bemachtigen, moet
de kring verlaten. Tjalling zette na iedere ronde een stoel weg.
Toen er nog twee stoelen en drie kinderen over waren, Ria, Hadas
en Jules, en Ria bij de volgende stop de pechvogel was, zei ze
zuur: ‘Moeder zegt altijd: Als je opstaat moet je goed uitkijken.
Voor je het weet wordt je stoel ingepikt door een jood.’
Het werd doodstil. De meesten hadden helemaal niet begrepen
wat hun klasgenootje had gezegd, alleen het klonk als niet
in orde. Ze waren stil omdat de anderen stil waren. Zowel Tjalling
als Tsinegolde hadden sterk de indruk dat Ria zelf ook niet
precies wist wat ze bedoelde, en beiden aarzelden of ze zouden
reageren, of juist niet.
De stilte leek wel een minuut te duren. Hij werd verbroken
door Jules, het jongetje dat zelden zijn mening liet horen, maar
van wie, als hij het deed, het altijd raak was. Hij ging pal voor
Ria staan en zei zacht maar zelfverzekerd: ‘Zo. Zegt je moeder
dat. Zondag zei onze dominee dat we liever burgerlijk ongehoorzaam
moeten zijn, dan dat we net als de Duitsers en de nsb’ers
joden vernederen. Want dat hoort tegen ons geweten te zijn. En
wie tegen zijn geweten in gaat, is zondig. Zeg dus maar tegen je
moeder dat ze zondig is.’
180
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 180 27-02-13 10:30