Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

‘Jullie weten wel dat we in oorlog zijn met de Duitsers. Dat
wil zeggen, het is een beetje anders, de Duitsers hebben ons land
bezet.’
‘De moffen,’ knikte Hadas betweterig, gebaar tante Tine.
Welbeschouwd leek Hadas een beetje op al haar tantes. Misschien
kon ze gewoon goed imiteren.
Tsinegolde besteedde er geen aandacht aan, maar de kinderen
zagen haar lippen aan de buitenkanten iets omhoog krullen.
‘Zij vinden dat ze nu de baas zijn in ons land. Wie niet doet
wat zij willen, wordt gevangen genomen of misschien ook wel
gedood.’
Nu waren ze alledrie muisstil.
‘Dat vindt bijna iedereen natuurlijk verschrikkelijk, en als je de
mogelijkheid hebt om je te verzetten, om ertegen in te gaan zonder
dat de Duitsers het merken, probeer je dat natuurlijk te doen.
Ook papa en ik doen dingen die ze niet willen, omdat we hun
ideeën slecht vinden, en omdat we de mogelijkheid hebben om
anders te doen dan ze willen. Het is heel fijn dat we ons geweten
kunnen volgen, dat we in de gelegenheid zijn om niet de slechte
dingen te doen die zij willen. Maar dat is wel gevaarlijk. Ze mogen
het beslist niet merken. Het is echt heel heel gevaarlijk.’
‘Wat voor slechte dingen willen ze dan, mama?’ vroeg Chaja
angstig. Dit was geen lekker spannend voorlees-verhaal, dit was
een verhaal waar je bang van werd. Papa en mama die dingen
deden die niet mochten van de moffen en misschien wel dood
zouden worden gemaakt.
‘Ze willen dat de joden zich bij hen melden, dat ze naar hen
toekomen. En dan sturen de Duitsers ze weg, naar heel nare
plaatsen ver weg, waar ze niks mogen en verschrikkelijk hard
moeten werken en bijna niks te eten krijgen, en geslagen worden...
en als de joden niet uit zichzelf komen, dan komen de...
de Duitsers ze gewoon uit hun huizen ophalen, en als ze zich
verstoppen, willen ze dat we verklappen wáár ze zich verstoppen.’
‘Wat zijn dat mama, joden?’
‘Nou, grootvader Joél, en grootmoeder Sheba, en de tantes
Rosalie en Rosa en ik en oncle Sacha, dat zijn allemaal joden.’
145
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 145 27-02-13 10:30