Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

met mollige handen kunnen hun instrument juist zo warm laten
klinken.’
Voor Naomi: ‘Ik ben zo trots en blij dat je altijd melk gaat
halen. Je bent echt onze oudste. Ik heb al met papa afgesproken
dat je als de oorlog voorbij is, het logeerkamertje mag hebben.’
Voor Chaja: ‘Mijn lieve Chajoutschka. Eet je wel alles wat
tante Snip en An klaarmaken? Anders word je ziek hoor. Dat
zou ik vreselijk vinden. En speel je nog weleens piano? Probeer
dan om niet met je duim je ringetje aan te raken. Weet je nog
dat je wou dat ik je duim bij het spelen vasthield? Je bent nu
al bijna tien, dus nu kun je er vast wel zelf aan denken. Dank
je wel voor je mooie tekening van de giraffenfamilie. De zuster
heeft hem naast mijn bed gehangen.’
Dat soort briefjes. Nooit een klacht.
Toen Tjalling haar had verteld dat Chaja met enorme tegenzin
naar juffrouw Helberg ging die, nu Tsinegolde het niet kon
doen, de pianolessen aan Naomi en Chaja waarnam, en dat hun
jongste er meestal zowel huilend naartoe ging als er vandaan
kwam, schreef Tsinegolde: ‘Als ik weer beter ben, kopen papa
en ik voor jou een cello, en dan leer jij net zo mooi spelen als
Pablo Casals.’
Op slag zette Chaja haar trouwplannen met Lou Halberstad
op een laag pitje om de weg vrij te maken voor haar nieuwe
held, Pablo Casals. Iemand die zo prachtig kon spelen (ze had
hem nog nooit gehoord) en die zo’n mooie naam had, dat was
pas een geschikte huwelijkskandidaat.
Nieuwe onderduikers kwamen er niet meer, hoogstens voor één
of twee nachten. Soms moest voor iemand van wie het adres onveilig
was geworden een nieuwe plek worden geregeld. Het viel
de kinderen wel op, maar de oorzaak, die natuurlijk te vinden
was in de effectiviteit van het in gaskamers umlegen, drong niet
tot de kinderen door. Ze namen aan dat het was omdat Tsinegolde
in het ziekenhuis lag.
Het werd in huis allemaal zo vreselijk moeilijk, vooral voor
Tjalling. De vele uren die het gaan naar het ziekenhuis kostte,
257
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 257 27-02-13 10:30