Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

de wat hij at. Ook de kinderen niet. Zij hadden dan wel niet echt
begrepen wat er in die krant stond, maar omdat alle volwassenen
zo van streek waren, hadden ze heel goed door dat het iets verschrikkelijks
moest zijn. Er werd in stilte gegeten.
Twee dagen daarna, op 29 september 1943, vond de laatste razzia
in Amsterdam plaats. De laatste? Ja. Niet omdat de man van wie
Tsinegolde de naam niet wenste uit te spreken bij zinnen was
gekomen, maar omdat de Nederlandse joden op waren. Zo goed
als op.
De mensenjagers meenden dat het werk was gedaan. Voor de
Joodse Raad hadden ze geen emplooi meer, en dus gingen ook
deze mensen met hun gezinnen nu op transport. Eerst naar het
veilig gewaande Barneveld, maar ondanks beloften van de moffen,
de onbetrouwbaren, gingen ook zij al spoedig gewoon door
naar Westerbork, het doorgangskamp waarvandaan iedere dinsdagmorgen
een lange rij veewagens, een schurftige slang in de terminologie
van journalist Philip Mechanicus, naar Polen vertrok,
naar een van de vernietigingskampen. Mechanicus, die zelf al
sinds begin november 1942 in Westerbork zat, schreef over de
aankomst van de trein met leden van de Joodse Raad in zijn dagboek:
Het was deze keer een edeltransport. En hij legde vast hoe de
andere kampbewoners over de nieuwaangekomenen dachten. De
meningen waren zo divers als de organismen in de oceaan. Er was
minachting en woede, er was begrip, vergoelijking en compassie.
Meneer Gerbrandy, de minister-president, in gezelschap van de
koningin comfortabel op afstand in Engeland, hield op 21 oktober
1943 een dubieuze toespraak voor Radio Oranje. Hij verwaardigde
zich kritiek te uiten op de handelwijze van de Joodse Raad,
maar over het zo soepel meewerken door de Nederlandse Spoorwegen
aan het deporteren van al die verdoemden zei hij niets en
al helemaal niets over het altijd maar weer hand- en spandiensten
leveren aan de bezetter door Nederlandse overheidsorganen.
De Europese tak van de eik van het jodendom was dan wel grotendeels
ontbladerd, maar er zat nog leven in de wortels en hier
229
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 229 27-02-13 10:30