Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

Nederland en Duitsland niet meer tegen elkaar vochten, maar
dat Nederland zich had overgegeven omdat we nu eenmaal niet
tegen de Duitsers met hun enorme leger op konden. Nu waren
zij de baas over ons.
Bijna onmiddellijk maakten ze zich meester van het nog niet
zo lang geleden opgerichte Algemeen Nederlands Persbureau, zodat
alle berichtgeving voortaan gecontroleerd werd door de bezetter,
en boordevol Duitse propaganda kwam te staan. Hetzelfde
gold voor de radio, althans voor de Nederlandse zenders. Ook
dat nieuws werd namelijk geleverd door het anp. En – ‘alweer een
teken aan de wand,’ zei Tjalling – joodse medewerkers werden op
staande voet ontslagen en naar huis gestuurd. Niet alleen van het
anp, ook van de diverse dag- en weekbladen, zoals bijvoorbeeld
de journalist Philip Mechanicus van het Algemeen Handelsblad.
Hij werkte al meer dan twintig jaar op de buitenlandredactie van
die krant. Al had hij er honderd jaar gewerkt, hij werd ontslagen.
‘Ik heb het gehoord,’ zei Tsinegolde. ‘Maar joden zijn niet de
enigen, hoor. Ook dieren hebben van de bezetter te lijden.’ En
met een wrang lachje er achteraan: ‘Ook andere dieren.’
Het controleren van de berichtgeving ging namelijk zelfs zover
dat er ook een verbod kwam op het vrij rondvliegen van postduiven,
trouwens van alle duiven.
Chaja had een speciale antenne voor het woord dieren. ‘Zijn
joden lieve dieren, mama? Zoals kamelen? En ijsberen?’ vroeg ze.
Nog in de maand mei konden de meeste Nederlandse soldaten,
voor zover ze de ongelijke strijd gedurende de vijf oorlogsdagen
hadden overleefd, en voor zover ze niet werden vastgehouden
als krijgsgevangene, hun puttees oprollen en hun soldatenjasjes
met mottenballen weghangen. Zo ook Tjalling. Het gezin nam
afscheid van de nonnen, dat was een beetje treurig, maar ook van
de man boven hun bed en daar zaten de kinderen niet mee. Ook
Tsinegolde niet, al zei ze het niet hardop.
Pas eind juli zou de demobilisatie zo goed als voltooid zijn.
Ze zaten met z’n vijven achter in een bus naar Amstelveen.
Chaja bij Tjalling op schoot. Verder waren er alleen wat mensen
66
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 66 27-02-13 10:30