Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

17
Als ze hem te pakken konden krijgen, lazen Tjalling en Tsinegolde
Het Parool, de illegale krant die zo’n half jaar geleden was
opgericht. Ze lazen hem bij voorkeur als de kinderen al in bed
lagen. Dan zaten ze ieder met een deel aan de ronde tafel.
‘Moet je zien, Tsinjotschka,’ zei Tjalling, ‘wat ze ouders aanraden
als hun zoon moet opkomen voor de Arbeidsdienst. Hier.’
Nu er geen Nederlands leger meer bestond, hoefden of
mochten – het hing er maar van af van welk gezichtspunt je de
zaak beschouwde – jongens van achttien niet meer hun militaire
dienstplicht te vervullen. De bezetter was daarom met iets
nieuws gekomen: iedereen die achttien werd, had arbeidsdienst.
Je werd voor de Duitsers aan het werk gezet. Je kreeg geen uitstel
voor verder onderwijs, je mocht pas naar de universiteit na de
nad te hebben vervuld.
Tjalling had een Parool weten te bemachtigen. Hij wees haar
de passage aan. ‘Verbiedt uw kind zich vrijwillig op te geven voor de
Nederlandse Arbeids Dienst. En als het dan verplicht wordt, wacht
u een prachttaak. Bij de keuring ben je ziek, blind, doof, je hebt
platvoeten of maagklachten.’ En, o ja, hier: ‘Als je toch te werk wordt
gesteld, is het een koud kunstje een lorrie uit de rails te laten lopen,
zodat de zaak golft als de zee. Een prachtgezicht.’
‘Verrukkelijke krant,’ zei Tsinegolde.
Er klonk van meerdere kanten verontwaardiging over wat
de overheersers steeds aan nieuws verzonnen, maar ook werd er
door velen gedwee gehoorzaamd, en als een discriminerende, beledigende
maatregel anderen trof, werd er meestal gemakzuchtig
een andere kant uit gekeken.
Op 27 maart stond op bevel van Seyss-Inquart in het Joodsche
Weekblad dat het joden voortaan verboden was te huwen met
niet-joden en natuurlijk ook om buitenechtelijke geslachtelijke
omgang te hebben met niet-joden. Dat was dus: de invoering
van de Neurenberger wetten nu ook in Nederland. Dertig mannen
die zich er niet aan hielden, dus die op de valreep nog even
135
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 135 27-02-13 10:30