Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

lijk voornamelijk bezig met het vervalsen van persoonsbewijzen.
Hij was een niet onverdienstelijke en niet onbekende beeldhouwer,
en hij had zich later ook in de grafische kunst verdiept. Dat
kwam hem goed van pas bij zijn verzetsactiviteiten. Maar hij had
niet dat bedachtzame van Tjalling.
Samen met Frans Duwaer, een drukker, en Willem Arondeus,
een schrijver die als schilder was begonnen, zette Gerrit de Persoonsbewijzen
Centrale op, kortweg de pbc. Arondeus was homoseksueel.
Zijn laatste ontroerende woorden voordat hij werd
gefusilleerd waren: laat het bekend worden dat homoseksuelen geen
lafaards zijn.
Het aantal valse persoonsbewijzen dat ze er, met ook de inspanningen
van een heel stel andere moedige mensen, fabriceerden,
was enorm. Meer dan 65.000 van hun vervalste persoonsbewijzen
zijn in de oorlogsjaren in omloop gekomen. Ze waren
niet van echt te onderscheiden.
Later stichtten Gerrit en zijn vrienden brand in het arbeidsbureau,
plaatsten explosieven in het bevolkingsregister, stalen
bonkaarten uit distributiekantoren en pleegden een overval op
de landsdrukkerij in Den Haag. Die laatste actie was zeer succesvol,
want ze keerden naar Amsterdam terug met een buit van
wel 10.000 blanco persoonsbewijzen. Dat verlichtte het werk in
hun eigen pbc natuurlijk aanzienlijk. De acties van deze mensen
waren een stuk roekelozer dan die van Tjalling en Arie, hetgeen
niet alleen grotere risico’s voor henzelf, maar ook voor willekeurige
anderen met zich meebracht.
Het roven van bonkaarten verliep minder succesvol dan de
overval in Den Haag. Toch kon Tjalling, door Gerrits activiteiten,
via Juust en Dora, af en toe aan een paar van die kaarten
komen.
Sommige secretarissen-generaal begonnen zich dan toch bezwaard
te voelen. De Duitsers hadden namelijk weer een nieuwe
gruwelijke maatregel afgekondigd. Ze waren begonnen joden,
of om precies te zijn, gemengd-gehuwde joden, te steriliseren.
Hoezo gemengd-gehuwden? Kon je daar niet uit afleiden dat ze
190
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 190 27-02-13 10:30