Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

helemaal voorin. Ze konden fijn met elkaar praten, zonder anderen
te storen. Maar toch deden ze het zachtjes.
Hadas zei bewonderenswaardig zacht voor haar doen: ‘Ik wil
helemaal niet dat de Duitsers nu de baas over ons zijn. Als ik dat
nou niet wil?’
‘Weet je, Hadas, de meeste Nederlanders willen het niet. We
willen wel doen wat in onze eigen wet staat, de wet die we met z’n
allen hebben gemaakt, die we hebben aangenomen, maar niet wat
anderen ons opleggen. De meesten van ons hebben daar een groot
probleem mee,’ zei Tjalling. ‘Als er iets moet waar we het niet mee
eens zijn, of waarvan ons geweten of onze eigen wet zegt dat het
niet goed is, vragen we ons af: zullen we wel of zullen we niet
gehoorzamen? Je moet ook altijd goed bedenken hoe gevaarlijk
het is om niet te gehoorzamen. Voor jezelf, maar ook voor andere
mensen. En ook of het echt zinvol is om niet te gehoorzamen.’
‘Wat is dat? Zinvol?’ wilde Chaja weten.
Hadas had het antwoord: ‘Een boek is zinvol. Snap je? Want in
een boek zitten heel verschrikkelijk veel zinnen.’
Tjalling stond op het punt het nog eens over een andere boeg
te gooien, maar Naomi, die naast hem zat en met haar krulletjesbol
tegen zijn soldatenarm leunde, vroeg: ‘Zijn er echt mensen die
het fijn vinden dat de Duitsers ineens de baas zijn?’
Het viel Tsinegolde op hoe verdrietig ze keek.
‘Ja, Naomtshik,’ zei Tjalling. ‘Die zijn er. Er zijn beslist mensen
die pro-Duits zijn, mensen die de denkbeelden van de Duitsers
goed vinden.’ Hij legde zijn hand op haar smalle knietje.
‘Niet zoveel, hoor,’ zei hij.
‘Wie dan?’ wilde Naomi toch nog weten.
‘De nsb’ers, uilskuiken,’ zei Hadas.
‘Naomi is geen uilskuiken,’ zei Tjalling, ‘maar het is waar, de
nsb’ers zijn inderdaad blij met de bezetting.’
In die dagen waren zo’n dertigduizend mensen lid van de Nationaal
Socialistische Beweging, en dan waren er natuurlijk ook velen
die geen lid waren, maar wel sympathisant. Overigens was het ambtenaren
al sinds 1933 verboden om lid te zijn, wat welbeschouwd
best opmerkelijk was voor een democratie, zoals Nederland.
67
De man van Tsinegolde Binnenwerk.indd 67 27-02-13 10:30